Altin Gün is vooral een goeie live-band

Zaterdag was het feest want in Bitterzoet vond de presentatie plaats van het debuutalbum van de Nederlands-Turkse band Altin Gün.

Iets zinnigs zeggen over Altin Gün is niet mogelijk zonder daarin ook Jacco Gardner te betrekken, dus dat doen we dan maar meteen. Jacco Gardner, dat is het wonderbaarlijke verhaal van een schuchtere Hollandse jongeman die bijna vanuit het niets een werkelijk schitterende debuutplaat uitbracht, daarmee drie keer de wereld overtrok, overal bakkenvol lof oogstte en vervolgens nooit meer een fatsoenlijke noot op de plaat kreeg. Hihi, beetje zwart-wit gesteld door mij natuurlijk maar feit is wel dat die tweede plaat van hem, (‘Hyphnophobia’) het zwaar moest afleggen tegen zijn voorganger. Die tweede plaat begint weliswaar nog lekker en goed, maar gaandeweg lijken de ideeën opgedroogd en luistert het als een badkuip die langzaam leegloopt. Je hoort er als het ware aan af dat deze band aan het eind van zijn latijn was en op het punt van uiteengaan stond, hetgeen uiteindelijke ook geschiedde. Alhoewel ik nog steeds nergens heb gelezen dat de Jacco Gardner band officieel ter ziele is.

Vervolgens gingen de leden ieder zijns weegs. Frank Maston went back to the USA en bracht een soloplaat uit. Jacco zelf doet tegenwoordig uiteenlopende projecten zoals soundtracks bij ‘stomme’ films (‘Faust’ van Murnau uit 1926), of live musiceren met het Zambiaanse W.I.T.C.H (We Intend To Cause Havoc) of met zijn nieuwe band Bruxas. Maar liefst drie van Jacco’s voormalige bandmaten daarentegen vonden inspiratie in het oude Turkije. En met oud bedoel ik: de jaren ‘70 van de vorige eeuw. Dat was de tijd dat Recep Erdogan nog gewoon een semiprofvoetballer was (bij Kasimpasa) en hij het volk vermaakte in plaats van hen de wet voor te schrijven. Ik heb me weleens laten vertellen dat het destijds daar aan de Bosporus een dolle boel was, Istanbul was een creatieve, bruisende, tolerante stad waar iedereen met afwijkende ideeën een veilige thuishaven kon vinden.

In de die jaren ‘70 van de vorige week gingen lokale hippies en freaks (we noemen o.a de bekende Selda Bagcan) aan de haal met traditionele Turkse folkmuziek die ze vermengden met Westerse invloeden, psychedelica, jazz en soms linkse politieke boodschappen. Een unieke sound was het gevolg, en het bijzondere was ook dat die psychedelische muziek daar uitzonderlijk lang voortduurde, wel tot 1979 ongeveer. Maar toen was het wel snel afgelopen, niet alleen vanwege diverse socio-culturele ontwikkelingen maar ook omdat met een militaire staatsgreep in 1980 de repressie zijn intrede deed.
Nu zijn we zowat 40 jaar verder en 2500 kilometer van Istanbul verwijderd is Altin Gün vastbesloten om de sound van weleer aan de vergetelheid te ontrukken. Altin Gün speelt covers en eigen versies van traditionele Turkse muziek en mixt daarbij Turkse folk met psychedelica, funk en rock. Dat funk-element maakt wellicht dat het niet pure retro is maar ook wel iets vernieuwends in zich draagt.

Een kaaskoppenband met centraal voorin geposteerd twee spitsen van Turkse makelij, werkt dat wel? Ja, wonderwel! In Bitterzoet swingt het dat het een aard heeft, de band is akelig goed op elkaar ingespeeld en in vergelijking met Le Guess Who/Ekko afgelopen november heeft zangeres/toetseniste Merve een behoorlijke metamorfose doorgemaakt. Als een dartel berggeitje in een Anatolische lentewei zingt en danst ze er op los. Je kan wel zeggen dat zij vrolijk en expressief het optische middelpunt van de band vormt, hetgeen aan haar bovenzijde nog benadrukt wordt door een fleurig topje. Zij wordt daarbij geflankeerd door de onverstoorbaar spelende, wat mysterieus ogende Erdinc op de saz (een Centraal-Aziatisch snaarinstrument), het specifieke Altin Gün-geluid wordt vooral door hem bepaald. Nou, en dat heb je verder nog de drie Jacco-boys + een knappe percussionist daar omheen. Stuk voor stuk klassemuzikanten, dat zondermeer. De boys staan wars van frivoliteiten gewoon hard te werken op het podium en zo hoort het ook!

Gaandeweg raken de saz-klanken steeds mooier verweven met de exotische synth-klanken en tezamen met een wervelende groove straalt Altin Gün iets oneindig opgewekts uit, dus we kunnen wel stellen da Altin Gün (de naam betekent ‘gouden dag’) het in zich heeft om hele festivalweides tot swingende meutes om te toveren. Ook internationaal (om te beginnen in Turkije? ) moet het mogelijk zijn om deuken in pakken boter te schoppen, dunkt mij.

De nieuwe plaat van Altin Gün is een wat ander verhaal. Deze (getiteld ‘On’, ofwel ‘Tien’ in het Turks want er staan nou eenmaal 10 nummers op) is uitgekomen bij het Zwitserse label Bongo Joe Records en gaat gestoken in een fraaie gezeefdrukte (?) hoes met daarop een treffende ‘Kuifje in Turkije’-sfeer. Jacco Gardner (ja hij) verzorgde de mix. De plaat is technisch onberispelijk opgenomen en klinkt vooral verzorgd, vloeiend, fris, pretentieloos en vriendelijk. Maar gek genoeg is dat meteen ook de makke, het is hierdoor helaas niet de gedroomde debuutknaller geworden. Daarvoor klinkt ‘On’ net iets te te braaf, te tam, te clean en te ingetogen.

Iets onderscheidends ontbreekt aan deze plaat, en dat kan van alles zijn, maar wat dan wel? Ik noem even wat: een eigenwijze twist, sporen van een innerlijke noodzaak, een vette party-vibe, een dwarsige producer, sporen van excessief drugsgebruik, een smerig onderrandje, een politieke boodschap, een wringende Westers-Turkse clash van stijlen…. Maar niets van dit alles op ‘On.’ Alles klinkt alsof de bandleden helemaal geen gezonde ruzies in de studio hadden, alsof ze de afzonderlijke muziekpartijen apart van elkaar hebben ingespeeld….. De elektrieke gitaar die het optreden nog zo lekker opruwt ontbreekt op de plaat bijna in zijn geheel, dan wel is in de mix ver naar achteren gedrukt. Ander minpuntje van de plaat is dat achtergrondinformatie en/of context ontbreekt. Originele artiesten en/of componisten worden niet genoemd en dat was toch wel op zijn plaats geweest. Zodoende ontbreekt elk kader en blijft het bij louter ‘een leuk moppie muziek.’

Evenwel, in mijn platenkast krijgt ‘On’ een mooi plekkie naast de verzamelaar “16 Turkish Delights, ultrararities from beyond the Sea of Marmara,’ dat ooit verscheen op het onvolprezen NL-label Grey Past Records en dat wél volop bij-informatie geeft. Of ik nog veel naar ‘On‘ ga luisteren is een andere vraag. Ik denk eerlijk gezegd, als ze in Bitterzoet domweg een paar microfoons hadden opgehangen en die live-opnames op de plaat hadden geknald dan was het resultaat wellicht boeiender uitgevallen.

Hardcore voorvaderen

Waar nog te zien?

Altin Gün speelt overal binnenkort, let maar op.

Jacco Gardners nieuwe band Bruxas is o.a. over twee weken te zien bij Motel Mozaique.

De drummer van Bruxas, Altin Gün en van Jacco’s oude band is steeds dezelfde persoon: de heer Nic Maukovoc. Hij speelt ook in The Maukovic Dance Band, die weer regelmatig samen met Bruxas optreedt, zoals volgende week 14 april bij Tweetakt, Utrecht.