Dankzij Herbert Grönemeyer kun jij lekker naar je plaatjes van Neu! luisteren
Als je nu op je fiets stapt (en dan doe ik even alsof er geen lockdownbeperkingen zijn) en naar Plato in de Voorstraat rijdt (of naar iedere andere platenzaak met een vergelijkbaar aanbod), dan kun je achter het tabje “Krautrock” zo minimaal twee vinylplaten van Neu! tevoorschijn trekken. Naar alle waarschijnlijkheid tref je er de eerste (en meest bekende) getiteld Neu! en de derde, getiteld Neu! 75. Zo vanzelfsprekend als dat nu is, was dat jarenlang niet. En die verkrijgbaarheid hebben we voor honderd procent te danken aan een Duitse emotiezanger.
Want zo bekend en geliefd als Neu! nu is onder muziekliefhebbers, zo belabberd verkochten hun platen toen ze voor het eerst in de platenzaken verschenen. Iedereen heeft nu de mond vol van krautrock hier en motorik daar, maar begin jaren zeventig gaf niemand een dubbeltje voor die leipe muziek. En zeker de Duitse platenkoper niet. Van hun debuutelpee Neu!, die in 1972 verscheen op het Duitse Brain-label, verkocht de band in de jaren zeventig 35.000 exemplaren in de hele wereld. Tegenwoordig is dat een enorm aantal, maar destijds was dat gewoon een commerciële flop. Gelukkig ging het noch het label, noch de twee leden van Neu! destijds om de pegels, dus er was nog geen nood aan de man en een jaar later verscheen Neu! 2, dat gewoon nog slechter verkocht.
Bij het verschijnen van Neu! had nog niemand in de gaten hoe invloedrijk die plaat zou zijn. Met de opbrengsten van de matige verkoop konden bandleden Klaus Dinger en Michael Rother wat nieuwe instrumenten kopen, maar veel meer opzienbarends gebeurde er niet. Van wereldschokkende reacties op hun muziek was totaal geen sprake. Eigenlijk was er helemaal geen reactie.
Desondanks vond de muziek van Neu! langzaam maar zeker zijn weg. Het bekendste voorbeeld daarvan is natuurlijk de invloed die het werk van de band (maar ook van andere krautbands) op de muziek van David Bowie had. Daarover hoef ik jou niets te vertellen. Daarnaast bleken ook Britse pubers open te staan voor de muziek van Neu!. Vooral natuurlijk omdat het brak met welke andere muziektraditie dan ook. John Peel was een groot fan en pleitbezorger en zo sijpelde krautrock het DNA van de Britse popmuziek binnen. Ian Curtis (en alle leden van Joy Division) was een groot liefhebber, net als John Lydon, de heren van U2, Bobby Gillespie en wie eigenlijk niet? Julian Cope is zelfs de grootste krautrockprofessor die er op de wereld rondloopt. Invloed op de popmuziek van de jaren zeventig, tachtig en negentig alom dus, maar de platen van Neu! waren nog steeds nauwelijks te koop. Daardoor bleef er dus jarenlang een enorme zweem van mysterie en coolheid rond die plaat hangen. Velen kende de naam Neu!, weinigen hadden ook daadwerkelijk de muziek gehoord.
Dat was overigens precies de bedoeling van in ieder geval de helft van de band. Nadat de derde plaat van Neu! in 1975 was verschenen stopte de samenwerking tussen Rother en Dinger. De eerste ging aan de slag met solowerk en vormde met de de heren van Cluster de superkrautgroep Harmonia. Dinger zette de geest van Neu! voort in La Dusseldorf. Daarbij wachtte hij tevergeefs op het moment dat kraut definitief zou doorbreken naar de mainstream en sterrenstatus voor het grijpen lag. Knarssentandend zag Dinger dat allerlei bands met het geluid van Neu! aan de haal gingen maar succes aan zijn eigen neus voorbij ging. Hij schijnt zelfs ooit schuimbekkend van woede vertrokken te zijn bij een concert van Stereolab in Dusseldorf, toen hij zag hoeveel volk er voor deze (in zijn ogen) epigonen op de been kwamen.
Ironisch genoeg stond het gemok en geknarssetand van Dinger intussen de heruitgave van het werk van Neu! in de weg. Geen enkel label deed een bod dat recht deed aan de status die Neu! in zijn ogen had. Cool kids moesten het dus nog een tijdje blijven doen met cassettekopietjes van elpees die steeds harder gingen kraken.
Totdat er twintig jaar geleden een onwaarschijnlijke redder in nood aan de horizon verscheen. Herbert Grönemeyer was door films en platen een superster in Duitsland, maar pogingen om met zijn galmmuziek ook in Groot-Brittannië door te breken mislukten keer op keer. “Dan maar met andermans muziek”, moet hij gedacht hebben toen hij in 2000 het Grönland label oprichtte en het uitgerekend de Neu!-catalogus was die er als eerste op verscheen. Wat anderen niet gelukt was, lukte de geëngageerde charmezanger wel. Volgens Rother was het de combinatie van sterrenaandacht en schijnbare mismatch die Dinger over de streep trokken om met Grönemeyer in zee te gaan. En zo is het gekomen dat iedere zichzelf respecterende muziekliefhebber vandaag de dag gewoon een exemplaar van Neu!, Neu!2 en Neu!75 aan zijn verzameling kan toevoegen. In 2010 kwam daar zelfs het (voor Dinger letterlijk) postume Neu!86 bij.
Grönland heeft het overigens niet gelaten bij het uitbrengen van het werk van Neu!. Het label heeft inmiddels een zeer interessant “roster” met artiesten, waaronder veel oude krautrock, maar ook met nieuwe artiesten die het genre fris houden. Of Dinger, die in 2008 overleed, daar blij mee zou zijn kun je je afvragen, maar wij kunnen alleen maar in onze handjes knijpen.
Inspiratie: David Stubbs, 2014, Future Days. Krautrock and the Building of Modern Germany, Faber & Faber
Comments
Related Posts
Nog net geen perfecte dag in Düsseldorf →
Regenjassenreggae uit Manchester →
Toen Joy Division bij ons op theevisite kwam →
