De Exile On Main Street flexidisc
Ze zijn altijd dun, slap, goedkoop, weggooibaar en als bezit weinig statusverhogend. Qua geluidskwaliteit is het altijd ruk, naalden blijven steevast ergens halverwege hangen en qua hoezen is het ook altijd behelpen. Waar hebben we het hier over? Over de flexidisc natuurlijk!
Emphatisch gesproken voelen ze een beetje aan als een slap handje, maar dan nét nóg iets slapper. Heel vroeger werden ze bij de kruidenier weggegeven als reclamedingetje, of later door bands als weggeefdingetje of door popblaadjes als promotiedingetje. Het jaren ’80 NL-blaadje Vinyl bijvoorbeeld had tijdenlang bij elk nummer een flexidisc ingeniet. Nieuwerwetse muziek op een ouderwetse ‘floppie,’ ik zie daar (achteraf gezien) wel een grappig contrast.
Toch, ondanks de digitale revolutie en de allesverwoestende vooruitgang krijgt men het verschijnsel flexidisc, net zomin als bijvoorbeeld de bruine muskusrat, gonorroe en Ruud de Wild, maar niet uit ons bestaan weggejaagd. Op de keper beschouwd zit daar wel een stukje poëzie in, vind je niet?
Neem nou deze twee ultracoole 2014 flexi-discs, van GIRL BAND en together PANGEA
Maar eh… een flexidisc, wat is dat eigenlijk, technisch gesproken?
Voor de uitvinding ervan moeten we – net zoals mbt de uitvinding van de guillotine- het Franse volk dankbaar zijn. In de late jaren ’50 was het ene ingenieur Renoux die de vondst van zijn leven deed. Het verder doorontwikkelen van het procedé gaf hij over aan de S.A.I.P., een Franse plasticfabrikant (Société d’Applications Industrielles Plastiques). Op hun beurt droegen zij de rechten weer over aan Sonopresse, die de rechten voor de hele wereld verwierf.
Het essentiële verschil met een grammofoonplaat is dat een flexidisc gedrukt wordt in plaats van geperst. Ook de eventuele tekst op het ‘label’ wordt in één keer meegedrukt. Over dat verschil zei de Nederlandse flexidisc-licentiehouder/zakenman Leo Ritmeester (inmiddels overleden, ik las het onlangs in het boek “De Muzikale Verleiding): “Ik vergelijk de platenindustrie altijd met een wafelbakkerij. Je hebt twee matrijzen met daartussen een prut, een soort beslag, en als het goedje is afgekoeld en bijgesneden, houd je aan het eind van het proces een grammofoonplaat over. Maar bij Sonopresse worden de plaatjes echt gedrukt, zoals een drukkerij dat doet: tsjak, tsja, tsjak. Dat gaat veel sneller en de plaatjes waren meteen klaar. Als alles goed ging drukte ik zeven- à achtduizend plaatjes per uur,”
In de week van 22 april 1972 kwam de New Musical Express (zoals de NME toen nog heette) met een bijzondere uitgave. Alleen voor Britse lezers was er een flexidisc bijgevoegd met daarop muziek van THE ROLLING STONES. In diezelfde maand namelijk zou de nu klassieke dubbelaar Exile On Main Street verschijnen en de flexi diende als promotie daarvoor. De zeer onnozele K-zaag–lezer die Exile on Main St. NIET kent gelieve NU te stoppen met verder lezen!
‘Exile On Main Street Blues’, zo staat het nummer sindsdien bekend. We horen Mick Jagger die zichzelf begeleidt op piano. De tekst heeft weinig om het lijf, een beetje kunstmatig worden zo’n beetje alle songtitels van de LP zo’n beetje aaneengeregen. Het liedje wordt afgewisseld met intro’s van vier nummers die op Exile staan (respectievelijk All Down the Line, Tumbling Dice, Shine a Light en Happy). Ze worden er dus gewoon steeds heel lomp in- en uitgemixt. Het refreintje begint steeds met “Exile on Main Street, it’s a strange street to walk down.’
Exile on Main Street: ook prima geschikt voor thuiswerkers
Maar al met al natuurlijk een prachtig curiositeitje, deze flexidisc. Naar mijn weten nooit officieel uitgebracht. Normaal gesproken zou het dan ook een collector’s item van hier tot Bagdad vormen, ware het niet dat de meeste popblaadjes in de jaren ’70 een gigantische oplage kenden. De NME draaide in die tijd een wekelijkse editie van ruim 250.000, waarvan ongetwijfeld het leeuwendeel in de UK werd weggezet (en waarbij dus in alle gevallen een flexi zat bijgesloten). Even ter vergelijking: de oplage van de papieren versie van de NME kwam in 2013 niet boven een luttele 20.000 (!) uit.
Het moest tot 2014 duren voordat iemand er een fatsoenlijke song van wist te brouwen. Chuck E. Weiss is de naam.
Volledigheidshalve dient er aan dit stukkie nog toegevoegd worden dat deze flexidisc ook een B-kantje kent met twee andere bands: de Amerikaanse pre-Runaways-meidengroep FANNY (daar zou later Patti Quatro in spelen, de oudere zus van Suzi) + de Britse prog-band CURVED AIR (met daarin Eddy Jobson (Roxy Music-violist, en op een zeker moment daarna ook nog Stewart Copeland, de latere Police-drummer)
De B-kant: Fanny met ‘Blind Alley. Hier wordt gemusicéérd, dames en heren! David Bowie was een groot fan van deze dames. Zij stonden destijds bekend als de derde ‘all-female rockgroup signed to a major label,’ na Goldie & The Gingerbreads en The Pleasure Seekers (en dat was weer de band van Suzi + Patti Quatro).
4 Responses to De Exile On Main Street flexidisc