Hè hè gevonden: het blote tietenfilmpje van Cuby + the Blizzards

‘De blues.’ Waarom hebben we het hier op de Zaag eigenlijk nooit over ‘de blues’? Het antwoord ligt voor de hand: een totaal uitgekakt muzieksoort is het, er valt geen enkele eer meer aan te behalen. Goed, je zou nog kunnen zeggen: het is waardevol Afro-Amerikaans cultuurgoed. Maar zelfs jonge zwarte Amerikanen ontwijken het als de pest, weet ik. Voor hen is verschoppelingenmuziek, nazaten-van-slavenmuziek waar ze vooral niks mee te maken willen hebben. Ook nor.male Nederlanders blijven en er liefst zo ver mogelijk van vandaan. Voor hen riekt het naar afgedankte anti-midlife motoren. Naar dikbuikige zestigers, naar de seen-it-all-types, naar de Mart Smeetsen van deze wereld. Ik zeg: het is voor die zogenaamde ‘bluesfreaks’ ook wel erg makkelijk, ja een beetje laf, om ‘de blues’ te belijden. Gewoon een kwestie van steevast thuis blijven hangen, avond aan avond je ex-en vervloeken, afwisselend een hijs nemend van je sigaar of cognac, wegzwijmelend bij een cd-tje van BB King. Op de keper beschouwd komt dat hele, langzaam wegkwijnende genre samen in dat ene geelgrijze gevalletje: in die van kleinburgerlijk chagrijn doortrokken zeiksnor van ene Johan Derksen, ons nationale bluesgeweten.

Misschien wel Cuby’s beste nummer (1966)

Maar toch mensen… ooit was er een tijd, we spreken over het middenstuk van de jaren ’60, dat er ook in ons land een hele generatie jongelui rondliep die er helemaal loos op ging….. Een oprechte, diepgevoelde beleving sprak eruit, een totale devotie. Stilletjes werd er gesympathiseerd met ouwe, ver weg wonende negers die ongeveer precies hetzelfde meemaakten als zij ….Zo diep ging dit gevoel dat er een eigen Nederbluesvariant ontstond. Bintangs, Q65, Rob Hoeke, Cuby + the Blizzards… . Veel van hen leefden voor hun muziek. En veel van hen overleefden het niet, teveel van hen zijn ons voortijdig ontvallen. Ik zeg: helden zijn het! Dus pet af, laten wij thans voor hen een diepe buiging maken.

Mede door de opkomst van internet (alles kwam open te liggen) vallen nu ook in het buitenland de schellen van de ogen wanneer het gaat om deze bijzondere episode van de Nederpop. Neem nou het USA blaadje Ugly Things, een papieren 256-pagina magazine dat tweemaal per jaar verschijnt. In het meest recente nummer staan ze uitgebreid stil bij Cuby + the Blizzards. Maar liefst acht pagina’s trekken ze ervoor uit om de complete loopbaan van onze Drentse plattelandsvrienden in geuren en kleuren uit de doeken te doen. Met veel liefde voor het onderwerp legt schrijver Mike Stax meteen bij aanvang uit wat ‘Cuby’ onderscheidt van de rest. ‘Cuby + Blizzards’ best records twisted and pulled against the rigid restraints of the blues to create an expressive personal style that was as unique and idiosyncratic as the personalities that made up the band. From the beginning, the group was based around the opposing magnetic poles of singer Harry Muskee and lead guitarist Eeelco Gelling,’ stelt hij onomwonden. Over de bijzondere touch van pianist Herman Brood komt hij verderop nog te spreken, je moet het zelf maar eens gaan lezen.

Nu wil ik je vragen: heb je wel eens van de Gemeente Wezup gehoord? Ikzelf niet en moest het even opzoeken: het blijkt een ‘klein esdorpje’ te zijn in zuidoost Drenthe, gelegen ergens tussen Emmen en Westerbork, niet ver van Grollo. Mike Stax begint erover als hij in zijn artikel in de herfst van 1969 is aanbeland en hij Cuby’s zoveelste single memoreert, de bluesrocker ‘Appleknockers Flophouse.’ Hij schrijft: ‘The single put C + B back into the Dutch charts, peaking at #12. A promo film was shot of the group carousing with local farmers and a stripper in a pub in Wezep. The original artwork for the original Appleknockers Flophouse LP was shot at the time, but was withdrawn after the town’s mayor Huge Greebe threatened to sue. Naturally, the promo video never aired and for many years dissappeared completely. It recently resurfaced and can be viewed online at http://www.wezup.info/cb-in-perkaan/

De uiteindelijke LP-hoes

Goh, dat we dit nou uit een Californisch blaadje moeten vernemen zeg! Dus ehm, doe als ik, klik gauw even op die link. Blote tietentijd! Als je daar te lusteloos voor bent: de link verwijst naar de website van de dorpsvereniging van Wezup. Dik 45 jaar na dato hebben ze daar dus het filmpje alsnog omarmd en heel sportief online gezet! De verklarende tekst erbij is verhelderend:

“Jarenlang is het originele filmpje van de beruchte fotoshoot voor de hoes van de elpee Appleknockers Flophouse van Cuby and the Blizzards in café Perkaan in Wezup als verloren gewaand of er werd zelfs gedacht dat het niet bestond. Niets bleek uiteindelijk minder waar. De cameraman van destijds had het filmpje op zolder liggen. Na zijn overlijden vond zijn weduwe het daar en heeft het vervolgens geschonken aan het Eye filmmuseum in Amsterdam.

In 1969 vond Cuby zijn ideale Flophouse voor de foto opnames voor de hoes van hun nieuwe elpee in de woon- en gelagkamer van Willem Perkaan. ‘Flophouse’ betekent in Amerikaans slang zoveel als goedkoop en afgelegen logement voor handelsreizigers en seizoenarbeiders zoals appleknockers (appelplukkers). Zelfs tijdens de drooglegging van Amerika vloeide de alcoholica in dit type herbergen rijkelijk. Niet verwonderlijk dus dat Cuby de gelagkamer van Perkaan in Wezup als hét decor zag voor zijn gedroomde flophouse.

Het is Wezup en omgeving destijds niet ontgaan dat er iets bijzonders stond te gebeuren bij Perkaan. Het café was op de bewuste zondagmiddag alleen te bezoeken door de heren boeren. Ook nog een optreden van een stripteasedanseres, die volledig naakt ging poseren. Een drankgelag. Schande werd er van gesproken, maar het bleef natuurlijk bij geruchten. De aanwezige boeren waren bepaald niet loslippig en niemand bleek zich achteraf er nog het fijne van te herinneren. Toen bekend werd dat de aldaar gemaakte foto’s de hoes van de nieuwe elpee zouden gaan sieren, is door kordaat ingrijpen van de toenmalige burgemeester Hugo Greebe voorkomen dat er naaktfoto’s op zouden worden afgebeeld.

Een paar jaar van research en veel soebatten heeft het gekost voordat Wezup eindelijk kon beschikken over dit bijzondere stuk historisch en cultureel erfgoed. Het is met behulp van het Eye filmarchief in Amsterdam nu beschikbaar gesteld voor de site van de dorpsvereniging Wezup. Gedurende de komende paar jaar kunt u zichzelf overtuigen van de realiteit van wat er echt plaats vond in café Perkaan in 1969.”

Op een andere site vind ik een eerdere versie van het gebeuren: ‘Phonogram-fotograaf Herman Baaren legde alles op de gevoelige plaat vast, maar de pikante foto’s hebben de betreffende hoes nooit gehaald. Het dorp maakte bezwaar en onder druk van de toenmalige burgemeester Greebe van de gemeente Zweelo zijn de striptease-foto’s niet gepubliceerd. Voor de hoes van Appleknockers Flophouse werd uiteindelijk gekozen voor een ‘neutrale’ Perkaan-foto, met alleen de aangeschoten bandleden erop. Lange tijd is er gespeculeerd over de vraag of er destijds in café Perkaan ook is gefilmd. Volgens de pers was er een free-lance cameraploeg aanwezig, maar dit is in de loop der jaren door veel van de aanwezigen ontkend. Jan Venhuizen, manager van Cuby & the Blizzards van 1963-1976, is echter altijd overtuigd geweest van het bestaan van de film: ‘Het moest een persiflage worden op de elpee Electric Ladyland van Jimi Hendrix, die net was uitgekomen, met al die blote dames op de hoes. Ik was er die avond bij en ik heb zelf gezien dat er filmopnamen zijn gemaakt’.

Cuby’s eigen webpagina gaat er dieper op in en maakt er een mooie anekdote van:

‘The album cover design caused a true media riot. Cees Wessels and Anton Witkamp (label manager and copywriter at Phonogram/Polygram) came up with a publicity stunt. They invited a number of farmers from the area of Wezup at Willem Perkaan’s bar for a cover photo session with the band. There was free food and drinks for all, and when the farmers were reasonably drunk, Cees Wessels brought in a stripper, who did her strip act on the bar, a sensation in those days. The farmers loved it. But when they sobered up the next day and discovered that the whole thing was photographed and filmed, they panicked. The mayor of Zweelo took up arms “to protect his citizens from a scandal”. So, the pictures were not allowed to be used. Thus, the album cover contains only the, very cheerful, band. The film, made by the VARA, has never been broadcast, despite frantic efforts to retrieve it.’