In het voetspoor van Raymond Pettibon in Estland
Vergeleken met de nachtboot uit Sint Petersburg, die er 13 uur over deed, legt de veerboot Helsinki-Tallinn maar een piseindje af. Eenmaal aangemonsterd in Tallinn -Valkenburg-aan-Zee zou een betere benaming zijn voor dit oord – is het vervolgens wel weer een pleuriseind lopen naar het MuKu, ofwel het Museum voor de Kunst. Het is op deze plek waar het men behaagd heeft Raymond Pettibon in het spotlicht te zetten. Je weet wel, dé Raymond Pettibon, de man die op slag een alom gerespecteerd kunstenaar werd met zijn hoestekening voor‘Goo’ van SONIC YOUTH !
Al stiefelend naar het MuKu heeft een mens alle tijd om na te denken over de belangrijke zaken des levens, en zo vroeg ik me af hoe een man van het statuur van Pettibon uitgerekend in deze godvergeten uithoek van Europa op een voetstuk is gezet… Ook trekt menig arty Sonic Youth-hoes aan mijn geestesoog voorbij & begin ik te beseffen dat ze inmiddels een behoorlijk iconische status hebben bereikt. Het zal geen toeval zijn dat veel ervan van de hand is van thans belangwekkende kunstenaars als Gerhard Richter (‘Daydream Nation’), wijlen Mike Kelley (‘Dirty’), Richard Kern (‘EVOL’), enzovoorts.
De paparazzi-foto die als inspiratie voor de hoes diende. We zien twee kroongetuigen uit de “Moors Murderers-zaak”, Engeland 1966
Vanzelfsprekend vaak geparodieerd..
En kut ja, nu ik eraan terugdenk, toen Sonic Youth in 1990 in MC Vredenburg optrad toen had men prachtige A1-posters voor dat optreden laten maken, gebaseerd op die hoestekening van Pettibon (‘Goo’ was toen net uit). Doortastend was ik ook toen al want behendig wist ik uit het muziekcentrumvoorverkoopkantoorposterbakje een stuk of zes van die posters mee te grissen. Vervolgens ging ik ze dolenthousiast aan mijn vriendjes en vriendinnetjes weggeven. Het liedje eindigde ermee dat ik beteuterd op mijn grote neus keek, want slecht rekenwerk was er de oorzaak van dat ik voor mezelf niet één poster overhield! Vandaar wellicht mijn persoonlijke Pettibon hang-up sindsdien…
Wist je trouwens dat Raymond Pettibon’s echte naam Raymond Ginn is? Zijn vader vond het maar een knap kereltje en noemde hem liefkozend ‘petit bon,’ vandaar…Vanuit Tucson, Arizona verhuisde het gezin Ginn in de jaren ‘50 door naar Hermosa Beach, California. Het was daar dat Raymond’s oudere broer Greg Ginn het hardcore bandje BLACK FLAG zou oprichten. Broertje Raymond was van meet af aan vet betrokken bij die groep. Hij bedacht niet alleen de naam (het tegenovergestelde van een witte vlag, moet je erbij denken), ook ontwierp hij het befaamde, op menig T-shirt gedrukte, op menig bovenarm getatoeëerde, vier aangebrande vissticks tellende Black Flag-logo. Daarnaast artworkte hij veel flyers, hoezen, posters enzo voor zowel Black Flag (Henry Rollins zou zich overigens pas een paar jaar later als zanger aansluiten) als voor aanverwante bands. Nou, en van het één kwam het ander zegt men wel eens en aldus was daar plots die hoes voor Sonic Youth.
The Art of Punk, deel 1: Black Flag
Maar let op, nu wordt het pas echt interessant want in Tallinn komen we meer te weten over de persoonlijke achtergronden van Pettibon. Wat blijkt? Zijn moeder is rechtstreeks afkomstig uit Estland! Ze emigreerde ooit in de jaren ‘40 naar de USA. Daarmee is de huidige Estse belangstelling voor een groot deel wel verklaard, dunkt mij. Voorts komen bezoekers te weten dat de Amerikaanse jeugdjaren van Pettibon nogal beheerst werden door het feit dat een Estse oom van hem jarenlang in een Sovjet-kamp opgesloten zat.
Hierbij dienen we te bedenken dat de Ginn-familiegeschiedenis nauw verweven is met de geschiedenis van Estland: na een onafhankelijksheidsoorlogje 1918-1920 wist het 1,2 miljoen zielen tellende staatje zich los te weken van Rusland. Maar in 1940 stonden de Russen alweer op de stoep om kort daarna alweer afgelost te worden door de nazi’s. De angst voor een nieuwe Russische overheersing zat er dusdanig diep in dat veel Esten zich bij het Duitse leger aansloten, veelal bij de Waffen SS. Het hielp niks, want aan het eind van WOII namen de Russen weer vrolijk bezit van het land. Honderdduizenden Esten, waaronder ma Ginn dus, vluchtten naar het buitenland en minstens evenveel anderen, waaronder die oom dus, verdwenen in Sovjetkampen.
Ja ja, tegenwoordig laat Pettibon zelfs kleuren toe in zijn werk
Vanzelfsprekend liet dit alles zijn diepe sporen na in het zielsleven en werk van het knappe kereltje, kind van een gepolariseerde wereld. Zo komt J. Stalin met regelmaat terug in zijn werk, alsmede veel American Dream-symboliek als treinen, surfen en pulpcultuur, alsmede zijn wantrouwen tegen welk politieke systeem dan ook.
Nog even over die broers Greg en Raymond Ginn: hoewel ze dus een best wel heavy gezamenlijke geschiedenis hebben, hebben ze elkaar al zowat 30 jaar niet meer gezien. “I just try to keep as far as possible I can away from him. I don’t wish him any harm,’ zegt Raymond, die zich de laatste jaren flink opgewerkt heeft in kunstkringen. Dit in contrast met broer en antieke punkheld Greg die nu nog wat voortploetert en nog steeds in een Black Flag zit. Er zijn namelijk twee bands met ex-leden die zich die naam hebben toegeëigend en daarmee rondtoeren! Arme Greg…
Pingback: Carol, dé kerstfilm van 2015 met Sonic Youth-connectie - DeKettingzaag