It happened 40 years ago: The Clash in Victoria Park
Het menselijke geheugen is een mooi ding. Zo leerde ik ooit op school dat het feit of iets al dan niet ‘blijft hangen’ grotendeels bepaald wordt door de ‘indruk’ die een gebeurtenis achterlaat in het hoofd. Zijn/haar allereerste keer prutsen met andermans genitaliën bijvoorbeeld, dat weet iedereen nog. Maar van zijn/haar 32e keer weet niemand het meer, terwijl dat toch van (veel) recentere datum moet zijn. Of neem deze: sommigen van ons weten nog precies waar ze waren toen het 9/11-nieuws doorbrak, of toen Pimmetje werd omgelegd. En ikzelf bijvoorbeeld, ik weet nog precies waar ik was toen THE CLASH precies 40 geleden hun legendarische Rock Against Racism-optreden in Londen deden. Waar ik dan was? In Londen natuurlijk! Bij dat optreden, wat dacht jij dan?
Het kwam zo. Het was 1978, als leerlingen van het Bonifatius College te Utrecht mochten we zelf medebepalen waar het klassentripje naartoe zou gaan, naar Londen of naar Parijs. Nu was Parijs ook in die tijd al een ingedutte bende, in tegenstelling tot Londen waar het heilige vuur van de punkrock nog maar net tot ontbranding was gekomen. Niet dat we echt van de hoed en de rand wisten, maar gezegend met het feilloze instinct van een post-puber opteerden we massaal voor Londen.
Nog geen paar weken later vertrok de nachtboot al, van Hook of Holland naar Harwich. Een fles cognac (nou ja, vieux dus) ging al snel vrolijk in het rond en op het donkere dek renden we gezellig achter de meiden aan. Het ochtendgloren brak aan, en voordat we het goed en wel doorhadden lag zij daar al wijdbeens aan onze voeten: Londen, de sloerie van Engeland!
Daartoe gedwongen door de schoolleiding deden we vervolgens een paar ongelooflijk nutteloze dingen daar, zoals een musical bijwonen en een museum bezoeken. Gelukkig was ik er nog, degene met verstand van zaken zeg maar, de pienterste van het stel. Bladen als de NME en Sounds las ik toen al, en daarin stond geschreven over een mars dwars door Londen, gericht tegen het racisme. Die mars zelf kon me gestolen worden, het ging me meer om het eindpunt van die mars: Victoria Park. Want daar zouden een paar geweldige punkbands optreden. THE CLASH en X-RAY SPEX om precies te zijn, plus ander muzikaal vermaak zoals veel reggae en de TOM ROBINSON BAND, een nu totaal vergeten act die opkwam voor de homofone medemens, “(Sing if you’re) Glad to be Gay’ was hun grote hit.
The Clash was kennelijk op het laatste moment aan het programma toegevoegd anders hadden ze hier wel bijgestaan he?
Behendig onttrokken we ons aan de groepscontrole en met een paar maten zijn we toen voor de gein toch nog een aardig stuk van die mars gaan meemarcheren. Bands speelden achterop vrachtwagens, Misty in Roots, THE RUTS… Maar ik weet nog goed: al snel won de lekkere trek het van de strijd tegen het racisme en doken we een Wimpy-tent in. Daar voor het eerst (en het laatst) in mijn leven een pancake met slagroom en aardbeien gevroten. Vervolgens een uurtje later weer naar buiten gerold, daar bleek die verrekte rally nog steeds langs te trekken, er kwam geen einde aan, er was enorm veel volk op de been!
We geloofden het verder wel en voor het eerst in mijn leventje hield ik een taxi aan. Wat zou volgen is een traumatische gebeurtenis, waarvan ik de gevolgen nog steeds niet helemaal verwerkt heb. De taxi bracht ons namelijk naar een park waar helemaal geen podium of publiek te bekennen was. Wij radeloos om ons heen vragen, bleken we bij de Victoria Gardens afgezet te zijn in plaats van het Victoria Park!!! Vervolgens opnieuw een taxi ingedoken en veels te laat bij het juiste park afgeleverd. Duizenden punks bij elkaar daar, prachtig opgemaakte punkwijven liepen er rond, impressive! Eenmaal bij het podium aanbeland bleek dat we – oh drama!- X-Ray Spex hadden gemist. Het ergste zou nog komen: een jaar ofzo later zou ik ze nóg een keer mislopen, want toen werd hun Paradiso-concert op het laatste moment afgezegd (en speelde als vervanging daarvan Ivy Green voor de zoveelste keer). Kort daarna viel de band uiteen, dus je kan wel zeggen dat arme ik behept ben met een onvervalst X-Ray Spex-syndroom!
X-Ray Spex in Victoria Park, met zangeres/sirene Poly Styrene. God hebbe haar ziel…
Wel daar in Londen nog een staartje gezien van de akoestisch spelende punkbard PATRICK FITZGERALD die met allerlei rotzooi bekogeld werd. Ook nog STEEL PULSE gezien, een politiek-radicale reggaeband, ook erg hot in die tijd. Als afsluiter kwam The Clash het podium op. Het geluid van The Clash was niet fantastisch, het waaide een beetje weg in dat park. Maar evenzogoed indrukwekkend hoe ze het hele park in hun punky wurggreep hielden met radicale, venijnige rock van de straat. Rechtstreeks uit het hart, rechtstreeks vanuit het epicentrum van de punkrock. Diepe indruk!
Ook Steel Pulse speelde…
Als laatste nummer en toegift speelden ze hun anthem White Riot. De grote verassing daarbij was dat Jimmy Pursey, de zanger van SHAM ’69 (wie kent ze nog? niemand vrees ik…) op het podium sprong om dat liedje mee te brullen. Een stukje van dat optreden is thans op YouTube terug te bekijken. Er schijnt verder geen gefilmd materiaal van te zijn, dit is het enige wat resteert:
London’s Burning!! Beetje hectisch gebeuren, komt vooral door de opgefokte roadies op het podium. Ja, je moet weten: in de punktijd werd dat soort lui geacht ‘één met de band ” te zijn. Jimmy Pursey is de gast met het gestreepte shirt aan.
Maar wat was nou de aanleiding van al dat protest? Vanzelfsprekend een hoop sociale onvrede, maar ook: Eric Clapton. Deze ‘meestergitarist’ – voor de punks van destijds sowieso een natuurlijke vijand- was zich in een al dan niet dronken bui te buiten gegaan aan allerlei racistische taal. Tijdens een concert in Birmingham had hij gebrald dat Engeland ‘had become overcrowded” en dat het oppassen geblazen was voordat de UK een ‘black colony’ zou worden. Ook vond hij dat de UK ervoor moest zorgen “to get the foreigners out, to get the wogs out, to get the coons out”. Om te vervolgen met het herhaaldelijk scanderen van het National Front slogan “Keep Britain White.” Zijn uitspraken waren behalve verwerpelijk ook nog eens flink hypocriet aangezien Clapton een paar jaar daarvóór zijn eerste grote solo-hit had met I Shot the Sheriff, een cover van Bob Marley, toch niet de meest roomblanke artiest die er rondliep..
Nog even kijken wat er anno nu op internet verder nog voor zinnigs gezegd wordt over Koninginnedag 1978: ‘80,000 people marched from Trafalgar Square in the centre of London to Victoria Park to watch The Clash play an outdoor show. It was 30 April 1978 and the very first Rock Against Racism gig.’ En: ‘ A crowd gathered in Victoria Park in London’s East End, a stronghold of the National Front. They had come from all over the country – 42 coaches from Glasgow, 15 from Sheffield, an entire trainload from Manchester – marching across London to attend a special all-day concert headlined by Tom Robinson and the Clash. The day had been organised by ‘Rock Against Racism’, a grassroots political movement that used music to campaign against the looming electoral threat of the National Front. ‘ Volgens The Guardian hoort 30 april 1978 thuis in de serie van ‘50 key events in the history of indie music,‘ en wel omdat dit de dag was dat de punkbeweging politieke kleur bekende. Hm.. jaja.. tja..
Ook Nederland volgde met een reeks Rock Against Racism-concerten, afgesloten met een groot festival in het Amsterdamse Bos (30 juni 1979). Dit plaatje van reggae-band China Street verscheen speciaal voor deze gelegenheid. Op de achterkant van het hoesje staat geschreven: “… een muzikaal antwoord op de Glimmerveens en andere racisten.”
3 Responses to It happened 40 years ago: The Clash in Victoria Park