Jezus Redt, Satan Scoort Toch
‘God is de personificatie van wat men wil dat waar is.’ Aldus sprak een vriend van mij ooit op een feestje. Dat is zo iemand die ook met drank op nog zinnige dingen zegt.
De zinsnede schoot me te binnen toen ik weer eens naar Satan Is Real van the Louvin Brothers luisterde. Ik ben niet gelovig, maar deze plaat – net als het oeuvre van The Staple Singers – maakt gevoelens in mij los die ik het best als religieus kan bestempelen.
De plaat is een curieuze kruising van kinderlijk onschuldige ideeën en bloedserieuze bespiegelingen – zoiets als een EO jongerendag gepresenteerd door Freddy Krueger.
Charlie en Ira Loudermilk bezingen hun geloof op Satan Is Real. Een rotsvast geloof, gecultiveerd in de binnenlanden van het diepe zuiden van de VS. Een geloof waarin de aloude blijde boodschap hand in hand gaat met een primitieve angst voor het kwaad. Een geloof waarin hel en verdoemenis overal op de loer liggen in de vorm van aardse verleidingen.
Het weerstaan van die verleidingen was voor velen een dagelijks gevecht dat alleen met steun van het gezin, de gemeenschap en totale onderwerping aan God gewonnen kon worden. Satan Is Real is in dat opzicht een sinistere toekomstvoorspelling. Want zoals de titel al zegt: Satan is echt, en hij bestond ook in de levens van Charlie en Ira Loudermilk. Maar waar Charlie een lang leven beschoren was, daar zou Ira zijn strijd met de Gehoornde vroegtijdig verliezen.
Zoals bij zoveel gezinnen in het zuiden het geval was bestond het dagelijks leven van de Loudermilks uit werken op het land en leven van de opbrengst. De broodnodige arbeidsvitaminen daar zorgde men zelf voor, door te zingen tijdens het werk.
Gezegend met het stemgeluid van hun moeder oefenden Charlie en Ira hun samenzang ook in hun vrije tijd, waarna de volgende logische stap was om te gaan optreden. Als artiestennaam kozen ze voor the Louvin Brothers.
In eerste instantie brachten ze alleen gospel ten gehore, maar inkomenstechnisch en artistiek gezien bracht dat te weinig op. Na weloverwogen beraad en tegen het advies van hun platenmaatschappij begonnen ze seculiere liedjes aan hun repertoire toe te voegen.
Gelukkig accepteerde het publiek deze carrièrezet. Ze zouden niet de eerste zijn die wellicht een nieuw heidens publiek vonden, maar daarmee tegelijkertijd hun oude fanbase van zich vervreemdden – om nog maar te zwijgen van de hel en verdoemenis die ze daarmee over zichzelf afriepen, in dit leven en aan gene zijde.
Na kortstondige periodes bij een aantal labels tekenden ze halverwege de jaren ’50 bij Capitol Records. Diep religieus als ze waren zou gospel altijd deel uit blijven maken van hun setlijst, maar de grote hits kwamen voort uit hun wereldse repertoire.
Op plaat deden ze het om en om: de ene keer een elpee met seculiere liedjes, de andere keer een gospelplaat. Eind 1958 namen ze in een aantal marathonsessies het materiaal op voor hun volgende twee langspelers. De helft daarvan kwam uit op Country Love Ballads. De andere helft kwam terecht in de groeven van Satan Is Real.
Het eerste wat opvalt is die waanzinnige cover, en Satan Is Real heeft zijn reputatie en roem zeker voor de helft aan de hoesfoto te danken. Maar hoe over the top de cover ook mag zijn, de inhoud doet niet onder voor de vorm. Ze versterken elkaar in een eindeloze wisselwerking van gevoel en verstand. Hoe langer je naar de hoes kijkt des te beter de muziek gaat klinken, en hoe meer je de muziek in je opneemt des te veelzeggender de hoes wordt.
De hoes was een idee van Ira. Hij was de oudste van de twee, speelde mandoline en had een stem die tot zulke eenzame hoogtes kon zweven dat het klonk alsof hij bij God op schoot zat.
Als eerste moest de onderplaat waarop de speelgoedtrein van zoonlief zijn rondjes draaide er aan geloven; daaruit werd een duivel van bijna vier meter hoog gezaagd.
Vervolgens werd er een locatie gekozen, te weten een steengroeve, waarna Capitol Records een fotograaf liet overvliegen uit Californië.
Om het beeld compleet te maken hadden Charlie en Ira een stuk of wat autobanden en een paar liter kerosine meegenomen en nadat de duivel stond, de autobanden brandden en de smetteloos witte pakken waren aangetrokken kon het plaatjes schieten beginnen.
Dat werd nog een hachelijke situatie toen het zachtjes ging regenen en de verhitte brokken steen begonnen te exploderen. En Satan maar lachen…
De houten klaas op de hoes die moet doorgaan voor Satan heeft iets weg van de duivel uit South Park. Het is een beetje een sukkelig ventje dat scheel kijkt en konijnentanden heeft. Niet echt een duivel om bang voor te zijn, maar is dat niet juist één van zijn trucs om onze zieltjes mee te winnen?
De broers staan ervoor en lijken hem niet te vrezen, in de wetenschap dat hun rotsvaste geloof ze zal beschermen. Als een soort van religieuze superhelden houden ze de Gehoefde op afstand. Was het in het echte leven ook maar zo makkelijk… Maar in het echte leven zou Ira zijn persoonlijke gevecht met de Duivel, in de vorm van alcohol en vrouwen, verliezen.
Hij scheidde drie keer en trouwde vier keer. In zijn derde huwelijk werd hij zelfs door zijn wederhelft neergeschoten – overigens nadat hij eerst had geprobeerd haar te wurgen.
Ira’s drankmisbruik en de daaruit voortkomende misdragingen waren voor Charlie reden om in ’63 solo te gaan. Met hem is het goed gekomen, maar Ira redde het niet. Hij verzoop zijn geld en joeg iedereen tegen zich in het harnas. In 1965, terwijl hij zelf werd gezocht voor rijden onder invloed, kwamen hij en zijn vierde vrouw om het leven bij een auto-ongeluk. De tegenligger die het ongeval veroorzaakte had negen keer meer gedronken dan toegestaan. Hoe poëtisch…
Satan Is Real was een enorm succes en heeft nog steeds veel fans. Nummers van de plaat zijn later o.a. gecoverd door wereldse artiesten als The Byrds, Gram Parsons en Emmylou Harris. Want – ik zeg het nog maar een keer – je hoeft geen gelovige te zijn om van Satan Is Real te kunnen genieten.
De Louvin Brothers openen hun hart voor je op deze plaat. Het is een kijkje in de ziel van twee diepgelovige mensen. Vol overtuiging en zonder schaamte bezingen ze hun liefde voor God. Maar achter de liefde huizen ook twijfel, onzekerheid en hoop en vrees. Er wordt gezongen vanuit het perspectief van de vrome christen, maar ook vanuit dat van de zondaar. Want Christenen zijn ook maar mensen…
Het is een intieme plaat waarop Ira en Charlie hun angsten, dromen en verlangens met de luisteraar delen. De liedjes zijn sober gearrangeerd, zodat de boodschap vrij baan heeft. Een boodschap gedragen door twee wonderschone stemmen, waarbij de engelachtige kwaliteiten van Ira de liedjes rechtstreeks de hemel in lijken te zingen.
Satan Is Real stelt prangende vragen en waarschuwt voor de verleidingen van het leven. Maar Satan Is Real biedt evenredig veel troost en hoop voor ons kortstondige bestaan in dit aardse tranendal. Het is een aansporing om iedere dag tegemoet te treden met wilskracht, vertrouwen en geloof.
Comments
About the Author
Der Wolfshund Der Wolfshund - a.k.a. Barry Hofstede - is an independent writer. His work includes: theatre plays, short stories and song lyrics. He's also a columnist and story teller. Besides that, he's an avid record collector, part time rock star and deejay.
Related Posts
ELEKTRISCHE DROMEN →
Play the blues, punk! →
Psychoplaat →
