Nirvana heeft het ook maar afgekeken van Mark Lanegan
Hey gast, heb jij toevallig ook die Nirvana docu “Montage of Heck” gezien? Een paar maanden terug moesten we ‘m per se van de Volkskrant gaan bekijken. Dat viel nog niet mee, want amper een week na de première was-tie alweer uit de roulatie gehaald, kennelijk kwam er geen hond op af. Maar geen nood, de dvd-versie ligt nu gelukkig hier en daar al in de uitverkoop, dus kan ik mooi vasthouden aan mijn zelfbeeld van een hippe boy die overal als de kippen bij is.
Persoonlijk vond ik ‘m tegenvallen hoor. Okay, die animaties van Nederlandse makelij zijn best wel tof en die episoden over zijn rotjeugd en over zijn rotouders zijn verhelderend, zo niet alles verklarend. Maar twee uur lang is een hele zit. En om dan steeds aan te moeten kijken tegen zo’n ongewassen, onaangepast figuur, een beetje benauwd kreeg ik het ervan… Pijnlijk om te zien ook hoe Kurtje totaal niet in staat bleek om met zoiets onbenulligs als het vaderschap om te gaan En dan die tieten van La Love die we een paar keer ongevraagd in volle glorie in onze snoet gedouwd krijgen… Nog een mazzel dat dit geen 3D-film is (smiley)..
Ook kreeg ik een beetje last van plaatsvervangende schaamte want hoe in godsnaam moet een niet-Nirvanakenner ervan overtuigd worden dat deze jongeman talent had? Wat we vooral te zien krijgen is één lange aaneenrijging van slordige concertflarden waarbij het jong vooral krijsend en onhandelbaar voorbij stuitert. Pas helemaal aan het eind krijgen we een glimp van zijn brille als er een stukje ‘MTV Unplugged’ voorbij komt. De bekende, fraaie versie van Leadbelly’s “Where did you sleep last night?,” maakt veel goed.
Afijn, volledig los daarvan: een jaartje terug liep ik hier op de zaag te bluffen dat ik zowat 400 LP’s van me broer had gekregen. Een mooie gift was dat destijds, maar naar later bleek in de praktijk toch moeilijk hanteerbaar. Overdaad schaadt of zoiets. In een tergend langzaam tempo, twee keer per maand ofzo, pluk ik er eentje uit en ga die dan volledig onbevooroordeeld draaien. Zo was ik laatst aanbeland bij “The Winding Sheet,” van Mark Lanegan. Je weet wel, de vroegere voorman van de meest bolle band uit de popgeschiedenis, The Screaming Trees. Zoete herinneringen zoeven dan meteen bij mij naar binnen, want ooit halverwege de 80s gaven ze een memorabel concert in de Vrije Vloer te Utrecht, en die herinnering druk ik bijna dood aan mijn borst.
Mark Lanegan in de Janskerk in Utrecht, LGW november 2013
“The Winding Sheet” is een mooie plaat, als semi-akoestisch down-tempo grunge-probeersel komt het anno nu nog steeds even duister als verfrissend over. Het is ook de eerste solo-exercitie (1989) van Mark na al het gitaargeweld van The Screaming Trees. Opmerkelijk voor die tijd is dat het op vinyl uitkwam, want 1989, dat was toch de tijd dat er alleen voor sneue half-bejaarden nog vinylplaten geperst werden. Helaas zit er (dan ook?) geen informatievel bij, dus voor mij was het dus een tijdje lang gissen over het wie, wat en waar. De plaat doet hier en daar een beetje sterk denken aan ehhh…. Nirvana’s “MTV Unplugged, vond ik meteen al, daarin gesterkt door – hey da’s leuk!- Mark’s eigen versie van “Where did you sleep last night”, achteraan kant 2.
Sleutelplaat?
Afijn , zo hanneste ik een tijdje onwetend verder. Pas nadat ik er effe goed indook kwam ik erachter dat Kurdt (zoals hij toen nog heette) en Chris (zoals hij toen nog heette) in werkelijkheid meespelen op twee nummers van deze plaat, waaronder ook op ‘Where did you sleep! ’ Pas toen werd het mij duidelijk dat Kurt de kunst van dit nummer letterlijk van Mark moet hebben afgekeken. Luister en vergelijk maar, de dictie, het timbre, de akkoorden, de opbouw van het nummer, de sfeer, die zang-overschakeling ergens halverwege….
Opzienbarend is dit allemaal niet, waarschijnlijk zelfs gesneden koek voor de gemiddelde Top 2000-liefhebber. Maar wel mooi om te bedenken dat The Winding Sheet vlak na Bleach utkwam. Het is verleidelijk om te bedenken dat Kurt op deze plaat pas echt tot inzicht kwam en zijn eigen mogelijkheden begon in te zien. Want luistert ook eens naar het andere The Winding Sheet-nummer waar Kurt en Krist op meedoen, het wonderschone ‘Down in the Dark.’ Horen we hier niet het latere Nirvana in de dop, compleet met gouden melodieën en kinderlijke teksten?
Overigens, “Where did you sleep last night” blijkt helemaal niet van Leadbelly maar is al zo oud als de weg naar Kralingen. Het is namelijk een heuse traditional, de wortels ervan gaan terug tot wel 150 jaar geleden! Er zijn tientallen versies van, vroeger vaak onder de titel “In The Pines”. Vooral de blauwgras-versie van Bill Monroe is klassiek, evenals de goddelijke samenzang-versie van The Louvin Brothers en ja, de blues-versie van Leadbelly mag er ook zijn.
1944, de eerste opgenomen versie
1952
1956
