Optreden in Bitterzoet bewijst: Tim Presley is een anti-hapklare brokkenpiloot

Niet veel mensen zullen er bij stilstaan als ze de uitdrukking ‘hapklare brokken’ in de mond nemen, maar die zegswijze is ooit bewust uitgedacht en bestaat pas een jaartje of veertig. Het is afkomstig uit een commercial voor hondenvoer van begin jaren ’80, toen in Nederland het merk Flora geïntroduceerd werd. Het marketingmannetje dat het merk moest ‘uitrollen’ had een aanlokkelijk klinkende omschrijving bedacht voor spul dat, let’s face it, feitelijk niks meer is dan in stukken gereten slachtafval. Maar ja, honden vreten alles dus voor hun maakt het niks uit. Belangrijker is dat het een uitdrukking bleek die ook in een menselijke behoefte voorzag. ‘Hapklare brokken’ zijn gaandeweg een metaforische aanduiding geworden voor iets dat direct gebruiksklaar is, voor iets waaraan niets meer hoeft te worden toegevoegd, voor onmiddellijk consumeerbaar produkt, liefst in ‘behapbare’ hoeveelheden opgediend. Een term die uiteraard uitstekend past bij deze gehaaste en oppervlakkige tijden van ‘instant satisfaction.’

Ook in de popmuziek wemelt het van de hapklare brokken, en dan heb ik het niet alleen over het uiterlijk van de Nicki Minaj. Wel over liedjes zonder enige diepgang, liedjes die je achteloos als ‘kauwgom voor het oor’ verorbert. Liedjes die zo plat klinken dat het gewoon pijn aan je hoofd doet. Het schijnt dat met de opkomst van Spotify ook de toepassing van intro’s in liedjes is aangepast: die zijn veel korter dan voorheen, het refrein komt zo eerder, de consument wil immers direct ‘gepakt’ worden. De klant is koning en eist hapklare brokken!

Voor Tim Presley geldt ongeveer het tegenovergestelde, over hem kun je moeilijk beweren dat hij hapklare brokken opdient. Hij en zijn band WHITE FENCE maken het zichzelf en het publiek niet bepaald gemakkelijk. In de belevingswereld van Tim is luisteren dan ook geen passieve bezigheid, maar eerder een werkwoord waarbij ‘je inspannen’ een vanzelfsprekendheid is. Anders gezegd: zij die graag makkelijk lullen zullen de neiging hebben Tim’s muziek als ‘moeilijk’ te kenschetsen.

Grillig is hij ook, want Tim houdt van uitersten opzoeken, zichzelf uitdagen en van spannende samenwerkingen aangaan. Zo maakte hij samen met zijn vriend Ty Segall twee platen vol all out garagerock-met-een-twist (‘Hair’ uit 2012, ‘Joy’ uit 2018). Met de geweldige Cate Le Bon richtte hij Drinks op (ook twee LP’s uit), samen maakten zij minimalistische, soms atonale pop. Zelf zat Tim vroeger in hardcore en (vervolgens) psych-rock bands en maakte hij en passant even deel uit van the mighty Fall. Op zijn laatste plaat “I Have to Feed Larry’s Hawk’ is het weer andere koek, het is een gewaagde, verstilde plaat, een dubbel-LP nog wel, waarop samples, loops, piano’s, keyboards en synthesizers domineren. Kant 3 en 4 zijn zwaar experimenteel te noemen met twee 8-minuten durende instrumentale tracks.

Dat van The Fall is een verhaal apart. Tim Presley speelde rond 2006 met zijn vroegere band Darker My Love in het voorprogramma ervan. Halverwege de Amerikaans toer brak er ruzie uit in de Fall-gelederen, drie leden besloten direct het vliegtuig naar huis te pakken. Vlot werd geregeld dat Tim en nog een paar gasten tijdelijk in de Fall geïncorporeerd werden. Gezamenlijk maakten ze de tournee af en maakten vervolgens een plaat, waarbij we Tim – als Amerikaan!- prominent op de hoes zien staan. Het mooie was dat Mark E. Smith het weer eens niet kon nalaten om die weggelopen bandleden een trap na te geven. ‘Reformation Post TLC’ heette die plaat, waarbij we de afkorting moeten lezen als ‘traitors, liars, cunts.’

Exclusieve Kettingzaag foto van Tim bij zijn art-expo in het Kapitaal in Utrecht, vorig tijdens LGW

Woensdagavond in zaaltje Bitterzoet zijn we getuige van White Fence’s enige NL-optreden van dit jaar. Het is niet de eerste keer dat ze in Nederland op bezoek zijn, misschien al de vijfde keer ofzo. Je hebt weleens van die acts die nogal gemakzuchtig een Europese toerband inhuren, zo niet Tim! Maar liefst zes man telt zijn band, alles overgevlogen uit LA. Het grootse deel van het optreden houden vijf daarvan een gitaar in hun knuisten. Van enige frivoliteit is weinig te merken, het oogt allemaal nogal serieus en ambachtelijk. Meer als een ploeg noeste arbeiders die een gitaar als een werkbank benaderen. Zodoende doet het optreden enigszins an eh… the Fall denken.

Wonderbaarlijk genoeg is dit echter geenszins ‘gitaarrock’ te noemen. Zorgvuldig musiceren staat voorop en de gitaren doen hun uiterste best om zo spaarzaam mogelijk ingezet te worden, puur ter ondersteuning van de piano en Tim’s zangpartijen. Van het stel lijkt in Bitterzoet Hugh Hawkline (beter bekend als H. Hawkline) Tim’s belangrijkste compagnon, het is hij die alle tweede vocalen voor zijn rekening neemt. De nummers gaan zo van softe 70’s-achtige psych-rockers a-la Syd Barrett naar meer avant-gardistisch aandoende piano art-rock, qua sfeer variërend van dwarsig recalcitrant naar best wel mooi. Het tempo der nummers ligt niet hoog, stabiel middelpunt zijn steeds de vloeiende, soms wat ijle vokalen van Tim Presley zelf. Wars van uiterlijk vertoon (okay, dit keer heeft hij lippenstift op) lijkt hij vooral op zoek naar zijn sonische grenzen, desnoods verpakt in een traditionele liedjesstructuur.

Vier arbeiders ter rechterzijde.. . met H. Hawkline tweede van rechts

Ondertussen schiet het met de populariteit van White Fence geen meter op. Veel exemplaren van die nieuwe dubbel-LP zal hij niet verkopen, er kunnen nog zat mensen bij in Bitterzoet en op Pinkpop of Lowlands zullen we hem wel nooit tegenkomen. Terug in LA zal Tim misschien trots gaan rondbazuinen dat hij in Amsterdam een mooie fanbase heeft opgebouwd dat voor een goed deel bestaat uit jonge chickies, zich waarschijnlijk niet realiserend dat dat voornamelijk buitenlandse toeristentrutjes betrof die uit pure verveling al vroeg naar Bitterzoet waren afgezakt, in afwachting van een ‘dance-night’ vol hapklare brokken. ‘Voordeeltje’ voor ons is wel dat we al op een belachelijk vroeg tijdstip alweer naar huis mochten want alles, inclusief voorprogramma, is om 21.30u al afgelopen!