Ssst, niet doorvertellen: Italo is hip

Italo disco is een van de leukste voetnoten in de geschiedenis van de moderne dansmuziek. Deze vorm van “Hi-NRG for straight people” was midden jaren tachtig korte tijd razend populair in Italië, de Balkan en West-Duitsland. Een aantal Italo-hits haalde ook de Nederlandse hitparade, maar hadden hier vooral een noveltykarakter. Ik denk bijvoorbeeld aan Happy Station van Fun Fun, I Like Chopin van Gazebo en Tarzan Boy van Baltimora.

Fun Fun in de remix van Ben Liebrand, rollebollend in de studio bij Adriaan Visser. Hollandser kan het niet, mensen.

Italo maakte dezelfde levenscyclus door als veel andere genres die korte tijd hevig populair zijn. In het begin was het muziek voor een kleine hippe underground. Langzaam maar zeker bereikte het de mainstream en uiteindelijk ontaardde het in cynisch lopendebandproductiewerk. Aan die laatste levensfase dankt de Italo het pejoratieve karakter van de genre-aanduiding. Onwillekeurig zie je een weinig getalenteerde, maar soort van aantrekkelijke charmezanger voor je, die met fout haar en dito kleding in vrijwel onverstaanbaar Engels in een disco een publiek toezingt dat even slecht gekleed is als hij (mannen met snor) en een poging doet tot dansen.

Nog zo’n klassiekertje

Dat is jammer, want Italo is zoveel meer. Italo is het doorgeefluik tussen electro, dark wave en Hi NRG uit het begin van de jaren tachtig en de lichtvoetige Eurobeat in Europa en alle vormen van house in Chicago en Detroit aan het eind van de jaren tachtig. Italo werd in Italië geproduceerd met de synthtechnologie die aan het begin van de jaren tachtig voorhanden kwam. Punkkids wisten er wel raad mee en bouwden een repertoire aan beats, synthgeluiden en songstructuren op dat je nog steeds terughoort in moderne dansmuziek, inclusief hippe rapplaatjes.

Voor de verzamelaar is Italo een genre dat, net als bijvoorbeeld Northern Soul, eindig en daardoor overzichtelijk is. In de korte periode dat het genre bestond zijn er zo’n dertig tot veertig echt heel goede Italoplaten gemaakt. Verzamelaars zijn bereid daar fikse bedragen voor neer te tellen. Daarnaast zijn er nog een paar honderd platen die artistiek gezien van minder allooi zijn, maar voor verzamelaars niet minder onmisbaar. Op Ebay, Discogs en Eil is de laatste jaren een ware jacht ontstaan op alles wat maar enigszins in een Italoverzameling past. Completisme is daarbij een drijfveer, maar ook, als je DJ bent, de wens je publiek te verrassen met een Italoplaat die nog niemand kent. Je begrijpt dat dat steeds moeilijker wordt.

Italogod Fred Ventura, waarover later meer

Als je de overwegend rockist muziekmedia volgt zou je het niet denken, maar Italo is de laatste jaren opnieuw aan een onstuitbare opmars bezig. Gek genoeg steekt de herwaardering van het genre de kop op op plaatsen waar je het juist niet verwacht. Het epicentrum van de hernieuwde waardering van de Italo ligt bijvoorbeeld nergens anders dan in ons eigen kikkerlandje. Vaderlandse artiesten als I-F, Machinegewehr en Alden Tyrell maken nieuwe Italo (tegenwoordig Nu Disco genaamd) en draaien Italo in hun DJ-sets. Het Rotterdamse label Bordello a Parigi brengt hun werk uit en recyclet klassiekers die bijna niet meer te krijgen waren. Gek dat je daar nooit iemand over hoort bij Matthijs. Of eigenlijk: beter zo. Voor je het weet zit Leo Blokfluit de muziek daar kapot te lullen.

De opmars van de Italo beperkt zich trouwens niet tot Nederland hoor. Ook Dark Entries uit San Fransisco en Flashback Records uit Finland doen een duit in het zakje. Reissues van obscure Italoklassiekers vliegen je de laatste jaren links en rechts om de oren.

Hollandse Italo met Fred op de boot in Rotterdam

Ondanks de vele honderden releases heeft het Italogenre weinig echte sterren opgeleverd. De meeste artiesten hadden maar een hit, gewoon echt geen talent, of een combinatie van beiden. Een uitzondering daarop is de Milanees Frederico di Bonaventura, beter bekend als Fred Ventura. Fred debuteerde in 1982 met een plaat in het Duits, maar ging al snel over naar Engels. Geïnspireerd door Bobby Orlando, New Order en The Human League bouwde hij een oeuvre op van dansplaten met een zekere optimistische melancholie. Fred is nooit echt gestopt met muziek maken, maar de laatste jaren duikt hij op allerlei plekken op. Met zijn eigen Italoconnection project, als gastzanger op platen van bevriende artiesten als (alweer) Alden Tyrell, I-F en Andy Romano en als artiest op diverse Italo undergroudfeesten waar fans elkaar her en der in Europa treffen. Fred is daar een graag geziene gast. Niet alleen vanwege zijn liedjes, maar ook omdat hij gewoon een toffe peer is.

Okee, de goede verstaander heeft aan een half woord genoeg: wees hip en maak er deze kerst eens een groot Italofeest van. In Ekko geven ze alvast het goede voorbeeld. Zie je daar op de dansvloer.