Even stilstaan bij de dood van Kirsty MacColl
Damn, die alsmaar oprukkende kerst- en eindejaarssfeer begint flink naar de strot te grijpen. Duiken is het motto deze dagen, en dat is meteen een goed moment om stil te staan bij Kirsty MacColl. Want hoe zat het ook alweer, waarom moeten we altijd aan haar denken als de oliebollen naderen? En waarom kreeg een Mexicaan die haar dood op zijn geweten zegt te hebben een boete van slechts omgerekend 83 euro?
Het gebeurde op 18 december 2000
Eerst maar eens het petje af voor haar vader Ewan MacColl. Ruim 300 liedjes schreef hij. Ze werden, behalve door hemzelf, uitgevoerd door types als Elvis Presley, Johnny Cash, Rod Stewart, The Pogues, Roberta Flack… Niet de minsten, ik wil maar zeggen… het is onmogelijk Kirsty te beschouwen zonder de ouwe MacColl in het verhaal te betrekken.
In de jaren ’20 van de vorige eeuw waren zijn ouders vanuit Schotland naar Noord-Engeland getrokken, op zoek naar werk. In Salford, industriestadje nabij Manchester, streken ze neer. Bittere armoede, oorlogsjaren, linkse sympathieën, militant, actief in vakbonden, kindjes die dood geboren werden, honger, dat werk.
Zoon Ewan MacColl overleefde het allemaal. Een cultuurminnende en betrokken persoon was hij. Aanvankelijk deed hij veel aan journalistiek, toneel en theater, maar dat zou veranderen bij zijn derde huwelijk. Ja, want zijn eerste huwelijk was op de klippen gelopen en eindigde kinderloos. Aan zijn tweede huwelijk waren twee kinderen ontsproten, waaronder ook Kirsty. Maar nog voordat zij ter wereld kwam in 1959 veroorzaakte hij – een nationale bekendheid in de UK destijds- een schandaal door aan te kondigen dat hij verliefd was geworden op een ander, de schoft.
Vader en dochter
Ja, kon hij er wat aan doen, hij was namelijk gevallen voor Peggy Seeger, een folk-zangeres uit de Seeger-clan. Zij was ook al zo links als wat. Ze had het in haar 22-jarige hoofd gehaald om –middenin koude oorlogstijd- zowel China als Rusland te bezoeken, een doodzonde in die tijd voor een Amerikaan. In haar vaderland stond men dan ook te trappelen om haar paspoort in te nemen, vandaar haar uitwijk naar de UK. Daar kon ze op dat moment mooi meehelpen met Alan Lomax die druk doende was om op de Britse eilanden folksongs te ‘redden’ van de ondergang met zijn beroemde draagbare bandrecorder.
Vanaf het moment dat Ewan en Peggy elkaar ontmoetten stortte hij zich volledig op de folk-muziek. Zo schreef hij en zongen zij samen ‘Dirty Old Town’, hoor toch eens hoe fraai:
Een tweede klassieker uit de keeltjes van onze tortelduifjes is ‘The First Time I Ever Saw Your Face,’ ook ooit opgenomen door Elvis Presley, Ol’ Dirty Bastard (!), Johnny Cash en nog een man of honderd. Maar het was Roberta Flack die ieders hart er vol mee raakte. Ik zeg je: die versie uit 1972 valt niet te evenaren qua extreme schoonheid:
(Voor clipje van Roberta Flack zie helemaal onderaan dit stukkie)
Ondertussen woonde dochter Kirsty gewoon bij haar moeder in Londen (ze was niet Iers zoals het knipsel zegt) en daar barstte tijdens haar tienerjaren de punkrock-explosie los. In het punkbandje Drug Addix maakte zij haar plaatdebuut als achtergrondzangeres. Dat bandje ging al gauw ter ziele, maar Stiff Records zag haar talent en bood haar een platencontract aan
Kirsty bleek dan wel een getalenteerd zangeres en songschrijver, ze hield niet zo van op de voorgrond treden en straalde dat ook uit. Haar debuut-single ‘They Don’t Know’ (geschreven als 17-jarige) deed niet zoveel. Een paar jaar later scoorde Stiff-labelgenote Tracy Ullman er wél een grote hit mee. Een latere hit-poging van Kirsty slaagde wel: ‘There’s a guy works down the chip shop swears he’s Elvis’ uit 1981, haar enige hit in Nederland. Een lekkere vlotte stamper, witty teksten, niks mis mee… Maar hoor het B-kantje eens, een veel betere country-versie:
Voor de Amerikaanse markt werd de titel ietsjes aangepast…
In 1984 trouwde Kirsty met de bekende producer Steve Lillywhite. Vanaf dat moment trok ze zich min of meer terug, maar dook wel met regelmaat op als achtergrondzangeres bij tal van manlief’s jaren 80 producties, zoals bij The Smiths (‘Bigmouth Strikes Again’!) , Anni-Frid van ABBA, Simple Minds, Talking Heads, enzovoorts
Toch nog even terug naar de wilde Londense punkdagen. Rond 1977 was Shane MacGowan een vooraanstaand Clash-fan, je zag hem dan ook vaak opduiken op allerlei foto’s / filmpjes meestal in kennelijke staat van euforie, dronkenschap of vaker nog, allebei tegelijk. Zelf was hij zanger in The Nipple Erectors, later omgekat tot The Nips. Ook The Nips schopten het niet ver, maar bij hedendaagse beluistering kunnen we maar één ding vaststellen: helemaal geen beroerde band die Nips!
In 1984 zouden de paden van de families MacColl en MacGowan elkaar kruisen, toen Shane’s nieuwe band The Pogues internationaal doorbrak met een coverversie van Dirty Old Town. Tegen die tijd hadden Kirsty en Shane al een mooie vriendschap gesloten. In 1987 namen The Pogues en Kirsty samen ‘Fairytale of New York’ op. Het is voor mijn part dit nummer dat haar recht geeft op een mooie plek vooraan in het Pantheon der Groten uit de popmuziek. Het is een echte kerstklassieker, smaakvol en oprecht, lekker down-to-earth, een gritty kerstsfeer compleet met scheldpartij, vol gevoel gezongen en gespeend van kleffe sentimenten.
Nog even over The Smiths gesproken: Kirsty raakte goed bevriend met zowel Johnny Marr als Morrissey. Het is die laatste die haar aanraadt om er eens lekker op uit trekken. naar Mexico het liefst want daar was hij ook geweest. Zo gezegd zo gedaan. In december 2000 is ze voor de kust bij Yucatan met haar twee zoontjes bij een koraalrif aan het duiken als het noodlot toeslaat. Ze ziet een speedboot op haar af komen en weet nog net haar dan 15-jarige zoon Jamie in veiligheid te brengen door hem onder water te duwen. Zijzelf is op slag dood, de bloedige details zal ik je besparen.
Die boot mocht daar helemaal niet komen, het is een bescherm natuurgebied, en het voer ook veel te snel. Nadien bleek het eigendom van een stinkend rijke Mexicaan, eigenaar van een supermarktketen. Een hulpje van hem, die ook aan boord was, claimde de boot te hebben bestuurd en zou zo alle schuld op zich nemen. De Mexicaanse justitie – zo corrupt als de neten natuurlijk- ging daarin soepel mee en veroordeelde dit hulpje uiteindelijk tot een geldboete van (deels gebaseerd op het lokale minimumloon) omgerekend 83 Euro…
Een vreselijk drama en een vreselijk onrecht dus voor de familie MacColl. Kirsty’s vader Ewan was toen al overleden, maar haar moeder ging op late leeftijd nog vol de strijd aan met de Mexicaanse justitie, daarin financieel gesteund door tal van popvrienden van Kirsty (Bono, Billy Bragg, Tracy Ullman). Er werd er een comité JKF (Justice For Kirsty) in het leven geroepen. Vergeefs werd getracht om het recht te laten zegevieren. In 2009, na negen jaar juridische strijd werd de zaak (ondanks meerdere belastende verklaringen) geseponeerd en Guillermo Gonzalez Nova (zo heet de rijke schoft) vrijgesproken van alle blaam.
Jean MacColl, een moeder strijdt voor haar dochter. In 2017 overleed ook zij.
TOTP-klusje met the Happy Mondays, Bez is even niet de eyecatcher
Daarmee is de saga van de MacColl-familie nog niet ten einde want Kirsty’s voornoemde zoon Jamie maakte een tijdlang deel uit van het hippe bandje Bombay Bicycle Club. Verder verscheen er in 2015 een dubbel-verzamel-cd, ‘Joy of Living (A Tribute to Ewan MacColl)’ geheten. Behalve dat Jamie MacColl een nummer ervoor opnam (evenals o.a. Jarvin Cocker, Billy Bragg, Christy Moore en Rufus & Martha Wainwright) viel in het oog dat de productie en veel gitaarwerk in handen was van Calum MacColl en Neil MacColl, en dat het hoesontwerp van Kitty MacColl was.
