Carol, dé kerstfilm van 2015 met Sonic Youth-connectie

De Kerstfilm van dit jaar is ongetwijfeld ‘Carol,’ een fijn onthaastend en ouderwets liefdesdrama dat zich afspeelt in het Amerika van de jaren ’50. Een oudere, getrouwde en rijke vrouw genaamd Carol (Cate Blanchett, zo te zien nu ook al verslingerd aan de Botox) papt aan met een jonge verkoopster (Rooney Mara) en ze vinden elkaar dusdanig geschikt dat er een verhouding ontstaat. Alles culmineert tijdens de kerstperiode als de twee aan de boemel gaan (denk christmas carol…). Echter, een lesbo relatie was zwaar taboe in die tijd, in feite een onmogelijkheid. Bezien vanuit de huidige tijd is dat een mooi onderwerp om te verfilmen natuurlijk, men leeft zich dan ook flink uit om al dat onderhuidse, al die onderdrukte gevoelens subtiel zichtbaar te maken.

Om twee redenen voel ik mij genoopt hier even stil te staan bij ‘Carol.’ Ten eerste vanwege de fantastische fotografie van Ed Lachman, de vaste cameraman van regisseur Todd Haynes. Een jaar of tien terug was Ed Lachman eens bij het IFFR in Rotterdam te gast om de première van een andere film van Todd Haynes bij te wonen (‘Far From Heaven’). Nu nog zie ik hem eenzaam aan de bar hangen in Pathé. Kalende, excentrieke Californiër op gymschoenen, bijkans verzuipend tussen het gehaaste festivalpubliek, turend in een plastic glas met ongetwijfeld slechte whisky ergens onderin… Zijn bezoek had echter één groot voordeel want het was in Nederland dat Ed Lachman in contact kwam met Ulrich Seidl, de zeer controversiële Oostenrijkse filmmaker (heren, ga eens gezellig met uw vrouw of vriendin naar ‘Paradies Liebe,’ 🙂 ). Sindsdien werken ook deze twee steevast samen.

Maar ‘Carol’ is natuurlijk vooral het vehikel van Todd Haynes. Met ‘Far From Heaven’ (met Julianne Moore) maakte hij al eerder een soortgelijke, misschien wel betere jaren 50 onmogelijke-relatie-film, maar daar wou ik het eigenlijk niet over hebben. Ook niet over ‘I’m Not There,’ zijn bizarre, door zeven verschillende hoofdrolspelers gespeelde Bob Dylan bio-pic (met ook Cate Blanchett overigens!). En ook niet over ‘Velvet Goldmine,’ zijn geniale, kleurrijke ode aan de early 70s glamrock (als je dan toch zo nodig naar die David Bowie-expo in Groningen moet…). Neen, vandaag gaat het mij vooral even over de Todd Haynes-Sonic Youth-connectie.

sonicgoo5
Hier nog een heel verhaal over de hoes van Goo

Sonic Youth mag erom geprezen worden dat ze op tamelijk grote schaal allerlei filmmakers, muzikanten en kunstenaars de kans gaven om zich in de kijker te spelen. Talent kreeg bij SY steevast ruim baan, voor hoezen, clips, voorprogramma’s….. Die mazzel viel ook Todd Haynes ten deel. Als 29-jarige aspirant-filmmaker kreeg hij de regie-job toegeschoven voor de clip van het nummer ‘Disappearer’.

‘Disappearer’ komt voor op ‘Goo,’ (1990) het eerste album van Sonic Youth op een majeur label. De pest van verbintenissen met grote platenmijen is dat bemoeizucht altijd op de loer ligt, zo ook in dit geval. Geffen Records vond het materiaal dat Todd Hayes afgescheiden had ‘confusing’ en liet een derde persoon de clip opnieuw monteren tot een iets meer MTV-fähig geval. Bovenstaande is wat we kregen, elders op YouTube is nog een director’s cutje te vinden.

Sonic Youth was op het spoor van Haynes gekomen vanwege een opmerkelijk filmschoolwerkstuk van hem. ‘Superstar, the Karen Carpenter Story,’ over de bekende, aan anorexia overleden zangeres/drumster. Alle rollen in dit kleinood werden gespeeld door Ken en Barbie poppen! Het effect ervan is een aanvankelijk onschuldig ogend niemendalletje dat gaandeweg plaats maakt voor een meer beklemmende ervaring. Een maffe trip, kijk even mee als je wilt, heb je even 43 minuten? (zie helemaal onderaan voor part 1).

Vanwege een rechtszaak aangespannen door Richard Carpenter is vertoning van deze film tot op de dag van vandaag verboden in de USA. Het gaat hem daarbij niet alleen om het illegale gebruik van Carpenters-songs, maar ook over de wijze waarop Karen en hijzelf ‘neergezet’ worden. Hij als latente homo die zijn zus commandeeert…

haynes
De held van vandaag, Todd Haynes

Nou staat op ‘Goo’ ook het door Kim Gordon zo mooi invoelend gezongen ‘Tunic (Song for Karen)’, een mooi dromerige ode aan de zangeres/drumster in de vorm van een seance. Kortom: het lijkt er op dat er een soort van wederzijdse kruisbestuiving plaatsvond tussen Sonic Youth en Todd Haynes. Een indruk die nog versterkt wordt door het feit dat Todd Haynes zich in 2010 zou wagen aan een 5-delige TV-verfilming van de filmklassieker ‘Mildred Pierce’ (van oorsprong een boek uit 1941). En laat ‘Mildred Pierce’ nou ook weer de titel zijn van weer een ander nummer op ‘Goo’…