De beste plaat uit de jaren ’80, van de beste zanger uit de popgeschiedenis?
Als je een bepaalde plaat buitensporig vaak draait en die plaat is gemaakt in de jaren ‘80, betekent het dan dat het jouw favoriete plaat uit de jaren ’80 is? Ik dacht het wel hè.
Gelijk een minirokje dat gekrompen is in de was, zo kort is het leven. Dus gauw wil ik je nog even meegeven wat volgens mij dan wel die allerbeste plaat van de jaren ’80 is: ‘Mystery Girl’ van Roy Orbison! Het was Roy’s allerlaatste plaat, gemaakt in de maanden voorafgaand aan zijn dood in 1988. Zoals je weet, een ‘allerlaatste plaat’ van artiesten die de dood al in de ogen kijken zou in de jaren erna verworden tot een genre op zich. Maar daar waar de muzikale testamenten van types als Cohen, Bowie en Cash vooral de getoonzette doodsreutels laten horen van mannen die in feite al met één been in hun graf stonden, daar zong Roy de sterren van de hemel. Met gemak en als vanouds tikten zijn karakteristieke heliumvocalen een octaaf of vier aan op ‘Mystery Girl.’ De beste zanger uit de popgeschiedenis? Hm, zou zomaar kunnen…
Okay, het verschil met die anderen was natuurlijk dat Roy zijn einde niet zag aankomen. Een hartaanval (sorry, het modieuze ‘hartfalen’ krijg ik maar niet uit mijn strot) maakte een eind aan zijn slechts 52 jaren tellende leven.
Roy werd kort daarvoor nog beschouwd als een ‘has-been’ van de bovenste plank, de piek van zijn carrière had immers gelegen rond 1965 toen hij nog hit na hit scoorde. Daarna was hij flink afgezakt, allerlei trends in de popmuziek schopten hem steeds verder naar beneden. Uiteindelijk lustte alleen het oldies-circuit hem nog…. Een voormalig hitparade-artiest was hij zodoende altijd gebleven. Een volwassen, laat staan klassiek album was er nooit van gekomen. Totdat ‘Mystery Girl’ verscheen dan.. Het werd letterlijk zijn verdiende loon, ook al kreeg hij dat postuum pas uitbetaald.
Vier 45’s werden er van de 33 getrokken
Gelijk een passievrucht die rondtolt in een opgevoerde blender wisten allerlei groten uit de popmuziek op ‘Mystery Girl’ het aller-, allerbeste uit Roy te persen. Jeff Lynne, Tom Petty, T-Bone Burnett, Bonootje, Costellootje…. Ze staken de koppen bijeen om Roy het ultieme eerbetoon te bezorgen. Tot de absolute hoogtepunten horen nummers als als ‘She’s a Mystery Girl’, ‘The Only One,’ ‘The Comedians,’ ‘A Love so Beautiful’ en okay, ook het overbekende ‘You Got it. ‘
Achter de mierzoete, sprookjesachtige en tegelijkertijd in wezen melancholieke operettes die altijd al The Big O’s handelsmerk waren ging een notoir hoerenloper en drugsgebruiker schuil (zegt zijn biografie). Zoiets schijnt slecht te zijn voor je conditie, dat weet ieder moedertje je te vertellen. Ook Roy’s gestel begon daar hoorbaar onder te zuchten en dat maakt het luisteren naar die plaat juist zo’n aangrijpende gebeurtenis, begrijp je wel?
Met een lichaam als een ouwe kar hoor je Roy op sommige liedjes lispelen als een ouwe knar, gelijk Johnny Cash op zijn American-serie, waarvan deel V en VI ook postuum verschenen trouwens. Bono Vox vertelt in Roy’s bio dat hij naast hem stond in de opnamestudio ten tijde van de opname van ‘She’s a Mystery to me’ en aanvankelijk helemaal niet doorhad dat Roy het nummer aan het inzingen was: zijn lippen bewogen nauwelijks.
Yep, visagisten, fotografen en engineers moeten overuren gedraaid hebben om Roy nog een beetje toonbaar en hoorbaar over te laten komen. Photoshop bestond nog niet toen, men moest ouderwets aan de gang met lijm en kwast. Het was retoucheren geblazen op alle fronten: hoesfoto’s, publiciteitsfoto’s, clips…. ook heeft men hoorbaar de moeite gedaan om die slissende ‘s’ van hem weg te poetsen.
Och ja en ach ja, natuurlijk was er een half jaar daarvoor nog dat opstapje met die plaat van de Traveling Wilburys. Een niet onaardig ding met Roy in een belangrijke bijrol. Toch was het Roy die ‘Handle With Care,’ de enige grote hit van dat album, de hitparades inzong. Maar eigenlijk wil ik het daar helemaal niet over hebben. Ik wil het verdomme hebben over die plaat die vlak daarná kwam, ‘Mystery Girl’ dus!
Speciale aandacht verdient de unieke samenwerking tussen Roy en Elvis Costello op die plaat. In typisch wrange Costello-lingo (‘It’s not just that you’re never coming back to me, It’s the bitter way that I was told’ ), en geniaal op lijf geschreven van Roy (‘I sat there alone upon the ferris wheel, a pastel colored carriage in the air’) gaat het nummer ‘The Comedians’ over de ultieme pijn die je als vent kan voelen: als zij er vandoor gaat met een ander. Met enkele pennenstreken slaagt Costello erin een prachtig melodramatisch lied, of beter gezegd een smartlap van jewelste te bakken. Moet je je voorstellen: de hoofdpersoon weet zijn liefje mee te slepen naar de kermis. Daar komt hij al snel om niet nader verklaarde redenen alleen in het reuzenrad te zitten. Beneden ziet hij zijn liefje kletsen met een gozert, de stereotype jongen-van-de-kermis. De aap komt uit de mouw, zij blijkt een gemeen kreng en laat die komediant met één beweging van de handle het rad in de remstand zetten. En dan, terwijl de lampjes van de kermis al uitgaan zit hij daar nog steeds, eenzaam bovenin zijn bakkie, wiegend in zijn misère. Beneden ziet hij ze samen weglopen: I see you take his hand and walk away, WALK AWAAAAAAY . Prachtig gewoon…
Demo van de Roy-versie uit 1987 van Elvis Costello. Al eerder had hij dit nummer opgenomen (1984, op Goodbye Cruel World) maar speciaal voor Roy herschreef hij de tekst grondig:
I sat there alone upon the ferris wheel
A pastel colored carriage in the air
I thought you’d leave me dangling for a little while
A silly twist upon a childish dare
Below I saw you whispering to another man
Who held the lever that could bring me down
He’d stop the world from turning at your command
It’s always something cruel that laughter drowns
And I’m up while the dawn is breaking
Even though my heart is aching
I should be drinking a toast
To absent friends
Instead of these comedians
I can hardly hear the music from the carousel
The wind picks up, the carriage starts to sway
As one by one the lights go out
It’s closing time
I see you take his hand and walk away
Walk away
They say that you will always be the last to know
They say that all that glitters is not gold
It’s not just that you’re never coming back to me
It’s the bitter way that I was told
And I’m up while the dawn is breaking
Even though my heart is aching
I should be drinking a toast
To absent friends
Instead of these comedians
Comments
Related Posts
Zachtaardige rolstoeler met een bijtende aanklacht tegen de oorlog →
In het geheim limonade drinken met Elvis Costello →
