Een hele generatie eindelijk ontsnapt uit Pandora’s box!

Wie erbij was vergeet het nóóit. En wie het toch vergeten is kan vanaf nu checken óf hij/zij erbij was. Waar hebben we het over? Over het roemruchte, tweedaagse PANDORA’S MUSIC BOX-festival natuurlijk, dat drie keer op rij plaatsvond, in 1983, 1984 en 1985 in de Rotterdamse Doelen. Foto’s van alle bezoekers zijn nu, 32 jaar na dato, eindelijk aan de openbaarheid prijsgegeven. Vind je het gek dat de sociale media hier de afgelopen week bol van stonden?

Gezonde Hollandse jongens en meiden met een beetje goede smaak tussen hun kloten trokken er destijds massaal naartoe. Ze waren er getuige van wilde, thans soms als legendarisch beschouwde bands die de tijd woest inkleurden. Een outa here-festival was het, met niet alleen volop underground-muziek maar ook met zeer opvallende aankleding van de Doelen-zalen. De bedoeling was een eigentijds, surrealistisch circus te creëren waardoor de bezoeker als het ware op het verkeerde been kwam te staan en als het ware verlost werd van al zijn/haar (muzikale) zekerheden.

Zoemen we in op de editie van 1985, dus de laatste Pandora. Diverse heroes van die tijd traden er op. Nick Cave and the Bad Seeds, Jeffrey Lee Pierce, Sonic Youth en nog een stel. Niet de minsten! Binnen een dag waren alle kaarten weg. De organisatie had voor die editie extra weird uitgepakt met een kudde schapen die binnen rondliep(!), een bordeelrood geverfde zaal en een groepje Japanse toeristen dat zogenaamd rondgeleid werd, en nog meer van dat fraais. En wie speelden er toen:

Blixa Bargeld, van The Bad Seeds en van Einsturzende Neubauten, weet het nog goed: ‘Pandora’s Music Box Festival held in Rotterdam was truly one of the strangest, most amazing events I’ve ever been to in my life. Held in the Doelen, on entering the complex in 1985 you were greeted by a woman in a fish tank of blue liquid, dispensing cups of the stuff….’

Ook interessant: voor editie ’85 werd met een paar acts onderhandeld, maar die kwamen uiteindelijk niet. Alan Vega, 10,000 Maniacs, Wall of Voodoo, Swans, Prefab Sprout, Propaganda, Meat Puppets, Replacements, Wire…

Butthole Surfers (met Kramer op bass)

Maar de bijzonderste bijkomstigheid van deze 1985-editie was toch wel dat alle bezoekers zich bij binnenkomst fotografisch moesten laten vereeuwigen, anders kwamen ze er niet in! In de foyer werd voor dat doel een stuk of zes snel getimmerde studiootjes neergezet, niemand ontkwam eraan. Over die foto’s gaat het hier want daarmee…. gebeurde tientallen jaren niets. Niemand nam ooit de moeite om ze te ontwikkelen, sterker nog: ze raakten in vergetelheid, de negatieven lagen ergens stof te vergaren. Want ja, ga er maar aan staan, effe 6.300 negatieven ontwikkelen! Lange tijd werden ze zelfs als volledig verloren beschouwd. Totdat een paar jaar geleden in Delft er blikken vol negatieven opdoken, in de kelder (zolder?) van Barry Visser, de thans oudgediende MOJO-oprichter. Van het een kwam het ander, de wonderen zijn de wereld nog niet uit, en zie, nu zien die foto’s eindelijk letterlijk het daglicht. Alle 6.300 zijn ze sedert vorige week te bekijken op deze website http://hetgeluidvanrotterdam.nl/pandoras-music-box-fotogalerij/

Rotterdamse nostalgie op RTV Rijnmond. Willem Venema is the Man!

We zien: een portret van een dwarse generatie, allemaal ten voeten uit en in vol ornaat gekiekt tegen steeds hetzelfde decor. Een generatie die uitgekeken is op punk en op zoek lijkt naar een nieuwe identiteit. Hoe kleedden zij zich, hoe gingen zij gekapt en geschoeid? Hoe poseerden zij? Sociologen en mensen met interesse voor voorbije subcultuurtjes kunnen hun lol op, want de post-punkers, new wavers, en discopikkies van destijds zijn hier spontaan en ‘in het wild’ te aanschouwen. Een pluriform geheel was het in ieder geval. En een onbedoeld schitterend tijdsdocument is het geworden, iets dat schreeuwt om een samengebundelde vereeuwiging (museuminstallatie? boek? film?)

Op dit moment (tot en met 15 december) is alvast een kleine selectie van uitvergrote foto’s te zien in de Dig it Up Gallery aan de Schiedamsedijk 62A te Rotterdam. Van de week ging ik daar eens even hoogstpersoonlijk poolshoogte nemen. De man-bij-de-deur had het wel naar zijn zin geloof ik, hij knoopte enthousiast met elke bezoeker een gesprekje aan. Ik mot daar niks van hebben natuurlijk, bij de deur werden onbeschaamd allerlei zwaar nostalgisch getinte anekdotes uitgewisseld. ‘Veel mensen zeggen dat ze op het festival waren, maar ze weten vaak niet meer in welk jaar ze er precies waren,’ hoor ik hem zeggen. ‘Denk maar aan de schapies zeg ik dan. Die vergeet je nooit meer, als je je die schapies nog herinnert dan was je erbij in 1985.’ Aha, juist ja… ik was er niet bij dus, nu weet ik het zeker. Maar weer wel in 1984, dat scheelt weer.

Treurig feit nog: de foto’s werden destijds gemaakt door de Rotterdamse fotograaf / locatiescout John Groot, aldaar destijds beter bekend als John Phoxx. Ik heb John nog mogen kennen. Een jaar of tien terug overleed hij plotseling. Zijn lichaam werd in het winterse water vlakbij zijn woonboot gevonden, waarschijnlijk was hij uitgegleden over de loopplank, … Als hij nu nog in leven was had ik hem graag willen vragen wat voor materialen hij destijds nou gebruikte. Want zo uitvergroot in die galerie hangend valt vooral de waterverf-achtige kwaliteit ervan op. De foto’s zijn niet echt scherp en de kleuren zijn niet echt fel, alsof alles van goedkoop Oost-Duits spul is vervaardigd. Dus eh.. ik geloof dat ik die website prefereer boven de expo.

Het geinige van de foto’s is ook: tal van bekende types kom je tegen zoals J. A. Deelder, J.D. Kroeske, T. Langenbach, J. Donkers, P. ten Bos, N. Cave (!) en Rutger Gras (van Hedda Gabler). Maar veel mooier nog: de ouwe knarren onder ons maken grote kans om ook eigen vrienden of kennissen tegen te komen, neem mij nou:

Hey Kostana!

Hey Coentje!

Hey Wouter!

Hey Michel!

Hey Veronique!

Hey Nick!

Hey Arjan!

Mocht je jezelf -of die ene speciale ex- tegenkomen en verlegen zitten om een speciaal kadootje voor bij de feestdagen: elke foto is na te bestellen. Voor 50 euro of meer zijn er prints te koop, zie de website.