Van de pub naar de sportschool met de Sleaford Mods

Foto’s: Anne-Marie van Rijn

Een terugkeer naar ‘the scene of the crime’ kun je het optreden van de Sleaford Mods, afgelopen zaterdag in een uitverkocht TivoliVredenburg, wel noemen. Het is immers alweer negen jaar geleden dat ze in datzelfde theater Nederland voor het eerst lieten kennismaken met hun ‘working class rage.’ Tijdens Le Guess Who maakte 3voor12 destijds speciale voor-sessies met optredende acts. Zo ook op een zondagmiddag rond een uur of 13.00, toen in een van de vele loze ruimtes (okay, laten we het foyers noemen) van het toen net geopende TiVre the Sleaford Mods een voorproefje gaven van hun kunnen. Slechts een man of 50 was er op afgekomen maar het YouTube-filmpje ervan (zie hieronder, als je goed kijkt zie je ook een snoeischaar in het publiek staan) is sindsdien een kijkhit. Diezelfde avond speelden ze in Ekko, dus je kan wel zeggen dat het in Utrecht allemaal begon voor Jason en Andrew.

Na Ekko volgde o.a nog Pandora (2018) en nu dus opnieuw een stap hogerop naar de Ronda. Ofwel, wat aanvankelijk hier en daar nog met enig dedain een ‘hype’ werd genoemd blijkt zich in werkelijkheid te hebben opgewerkt tot een gevestigde waarde in het alt-circuit, je mag SM dan ook gerust vaandeldragers noemen van de huidige tegencultuur.

Een vraag die altijd opdoemt als het over Sleaford Mods gaat is: is deze band met hun ‘subject matter’ eigenlijk niet veels te typisch Brits voor ons Hollandse boerenkinkels? Want wat moeten wij nou met dat working class-geëikel, dat vindt toch helemaal geen serieuze weerklank hier? Immers, in onze platgeëgaliseerde poldersamenleving waarin een zoon noemt zijn vader Piet en waarin nivelleren is een feest, daarin bestáán eenvoudigweg vrijwel geen menstypetjes als Jason Williamson. Is ook geen maatschappelijke behoefte aan, volgens mij. Ik heb het dan over de arbeiderszoon die kan vloeken en tieren als een bootwerker maar tegelijkertijd belezen en welbespraakt is en stijlvol en goedgekleed door het leven stapt. Wonen er in Nederland überhaupt nog wel arbeiderszonen???

Even ter illustratie een stukje popgeschiedenis van een paar jaar terug: ‘The best way to scare a Tory is to read and get rich’ zongen Idles in ‘Mother.’ Ah mooi, was je geneigd te denken, daarin hadden de Mods dus toch mooi een stel gelijkgestemden gevonden. Maar nee hoor, mis poes, het zat precies andersom. Want in de ogen van Sleaford Mods deugt een band als Idles voor geen meter, die zijn namelijk middle class en die doen zich voor als working class. En dat is een doodzonde in hun wereldje. De tekst van Nudge It van SM gaat daarover, over ‘class appropriation’ dus: ‘.. you fucking class tourist, you mixed your social groups up,’ begrijp je wel? Een ouderwetse fittie met Idles was het resultaat. Het is dit soort Britse benepenheid waar je het als rechtgeaarde Nederlander Spaans benauwd van krijgt. Wat motten wij nou hiermee?

Nee, de aantrekkingskracht van SM schuilt ‘m voor niet-engelstaligen vooral in het grappige ervan. Het opgefokte mannetje dat daar op de planken staat en met een clowneske mimiek en lichaamstaal onophoudelijk raast, spuugspettert en tiert terwijl, haha, de fucks, de cunts en de fucking cunts je om de oren vliegen. Dat is dan toch de taalbarrière hè, want ook al schijnt volgens de cijfers meer dan 90% van Nederland goed tot behoorlijk goed Engels te spreken, van de tekstuele bedoelingen The Sleaford Mods is, zeker in een live-setting, lastig te vatten waar Het Mannetje zich nou zo over druk over maakt. Zelfs tekstvellen en Song Meanings.com, waarmee we het thuis allemaal op ons nog eens op ons gemak kunnen nalezen, bieden vaak weinig soelaas. En wees eeerlijk, ‘t interesseert ons eigenlijk ook geef fuk.

Maar hey, vergis je niet, die authentieke woede van Jason, die is universeel en voor iedereen prima meevoelbaar. Bovendien zijn zijn ‘rants’ (raps zou ik het niet willen noemen) nog immer spot-on, net als Kendrick Lamar mist hij geen woord, ondanks de lappen aan tekst. En ook muzikaal valt er niks op aan te merken deze avond. De minimalistische electro-beats (hiphop zou ik het niet willen noemen) bepalen nog steeds voor een groot deel het SM-geluid. En op de momenten dat er verslapping van aandacht dreigt op te treden, weten ze er plots subliminale zware bassen tegenover te zetten. Of er worden een paar bekende SM-bangers uitgeserveerd. Effe lekker wegdromen is er bij hun niet bij!

Wat weer wèl te denken geeft is het opvallend frisse uiterlijk van de boys, terwijl ze toch de 50 nu wel gepasseerd zijn. De kenmerkende bierblikjes lijken afgezworen, alleen waterflesjes ontwaren we nog op het podium. Een flinke ommedraai! Andrew kon je altijd uittekenen met zijn ene hand in zijn broekzak aan zijn kloten krabbend en met zijn andere het aan-en-uit-knopje van zijn laptop bedienend. Maar nu heeft meneer zichzelf opnieuw uitgevonden waarbij hij, als een soort Wobke Hoekstra die plotseling klimaatridder is geworden, gedurende het hele optreden als een blije aerobics-leraar over het podium stuitert. Platte, strak getrainde buikjes worden door de lads herhaaldelijk en met geglimlachte trots vertoond. Zoiets roept vragen op, want komen ze niet meer in de pub ofzo? Dat is toch hun natuurlijke biotoop? Of ontlopen ze tegenwoordig liever hun werkende klasse-genoten? Het zal toch niet?

Ja, zo moeten we de Sleaford Mods anno 2023 toch wel zien. Als helden van de tegencultuur die aan het doorslaan zijn naar wat Maarten van Rossem zo treffend ‘sportverdwazing‘ noemt. Hij heefthet dan over de neiging van de halve mensheid om in hun vrije tijd kwalijk riekende oorden genaamd sportscholen op te zoeken, om daar onder begeleiding van Teutoonse housebeats urenlang zichzelf af te peigeren en in allerlei moeilijk uitziende apparaten te gaan hangen. En dan, zoals Jason, in interviews de boel goedpraten met uitspraken als ‘when I gave up drink it was a hallelujah moment.’

Nee mensen, dit optreden moeten we nog eens goed laten bezinken. Ik bedoel, om geestelijk gezond te blijven MOET een mens niet alleen alcohol blijven drinken maar soms moet je ook hard zijn voor jezelf en snoeien in je vriendenkring. En ik weet effe niet meer of the Sleaford Mods daar nog steeds toe behoren. Of nou ja, ze zouden op zijn minst een zelf-kritisch en sarcastisch nummertje kunnen schrijven over die opmerkelijke draai. Om met zichzelf in het reine te komen, zogezegd. Dan kan ik daar ook weer wat mee.

Nou goed. Na afloop nog even wezen afteren in een van de loze ruimtes (okay, laten we het ontmoetingsplekken noemen) die Tivre rijk is, ergens op de 33^e etage ofzo. Met uitzicht over de nachtelijke stad…. Er zijn deejays, er is bier in overvloed, de ruimte is zeer spaarzaam verlicht. Dus ja, eerlijk gezegd hangt er wel een puik undergroundsfeertje. Ook dat brengt me dit enigszins in verwarring want de jaren waarin dit soort festijnen louter in grachtenkelders en kraakpanden plaatsvonden staan nog helder voor de geest. Het is de goeie ouwe tijd denk ik, want nu in dit nieuwbouwoord… alleen al dat eeuwige trappen lopen in Tivre zeg, en altijd weer op zoek naar de plee….Puf puf…misschien moet ik toch ook maar eens zo’n sportschool opzoeken…